Τμήμα Φιλολογίας (ΜΔΕ)

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/10889/63

Browse

Now showing 1 - 20 of 209

Open Access
Μορφολογική εξέταση του ρηματικού συστήματος του κερκυραϊκού ιδιώματος
(2008-08-29T09:07:58Z) Αυλωνίτη, Στυλιανή-Ζαΐρα Π.; Ράλλη, Αγγελική; Ράλλη, Αγγελική; Παπαζαχαρίου, Δημήτρης; Μανωλέσσου, Ιώ
Τμήμα Φιλολογίας (ΜΔΕ)
Η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή έχει ως στόχο τη μελέτη του ρηματικού συστήματος του κερκυραϊκού ιδιώματος και τη διερεύνηση των ιδιαιτεροτήτων του. Στο πρώτο κεφάλαιο της εργασίας παρατίθενται ιστορικά στοιχεία των οποίων η αναφορά έχει στόχο να διαφωτίσει τους σταθμούς εκείνους της ιστορίας της Κέρκυρας που τη διαφοροποιούν από την υπόλοιπη Ελλάδα και που έχουν ορατό αντίκτυπο γενικότερα στη μορφολογία του τοπικού ιδιώματος και συγκεκριμένα στη ρηματική μορφολογία. Ο εκτεταμένος δανεισμός από τη διάλεκτο της Βενετίας, εκτός του ότι άφησε ανεξίτηλα τα σημάδια του στο τοπικό λεξιλόγιο εμπλουτίζοντάς το, είχε ως αποτέλεσμα την εισαγωγή νέων μορφημάτων, θεμάτων και προσφυμάτων, η δυναμική παρουσία των οποίων έχει συντελέσει κατά ένα μέρος ακόμα και στην αναδιάρθρωση του συστήματος των κλιτικών τάξεων. Από την άλλη μεριά, ο ερχομός πληθυσμών από την υπόλοιπη Ελλάδα και η εγκατάστασή τους στα χωριά της Κέρκυρας συνέτεινε στον περιορισμό της διάδοσης των δανείων στην ύπαιθρο χώρα και στην εδραίωση πιθανόν κάποιων «καθαρών» ελληνικών στοιχείων. Δεδομένου ότι οι διάλεκτοι/ τα ιδιώματα που απέχουν αρκετά από τον εθνικό κορμό π.χ. τα ποντιακά και οι διάλεκτοι των ελληνόφωνων χωριών της Κάτω Ιταλίας (Mackridge, 1997) συνήθως ακολουθούν μια κάπως ανεξάρτητη γλωσσική πορεία, δεν είναι περίεργο το γεγονός ότι η Κέρκυρα, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, παρουσιάζει πολλές ιδιαιτερότητες στο τοπικό ιδίωμα, όπως π.χ. η διάσωση και η αδιάκοπη χρήση αρχαιοελληνικών ρηματικών τύπων στην θέση των αντίστοιχων νεοελληνικών. Στη συνέχεια από το τρίτο κεφάλαιο και εξής επιχειρείται μια αμιγώς μορφολογική ανάλυση των γλωσσικών δεδομένων. Δεχόμενη τη διάκριση των ρημάτων σε κλιτικές τάξεις που προτείνει η Ralli (1988), θα εξετάσω τις ιδιαιτερότητες που εμφανίζει το κλιτικό παράδειγμα στο κερκυραϊκό ιδίωμα και τις αποκλίσεις του από την Κοινή Νέα Ελληνική. Στηριζόμενη στην ανάλυση της Ralli (2005) σχετικά με το ρόλο της θεματικής αλλομορφίας ως προς τη διαμόρφωση του κλιτικού παραδείγματος και την επακόλουθη τάση για ομαλοποίηση του συστήματος, θα εξετάσω τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η θεματική αλλομορφία στο κερκυραϊκό ιδίωμα και τις επιπτώσεις που έχει στο ρηματικό σύστημα, εξετάζοντας την τάση για αναδόμηση του συστήματος των κλιτικών τάξεων (4ο κεφάλαιο). Στο 5ο κεφάλαιο, θα αναφερθούμε στο ιδιαίτερο φαινόμενο της υποχρεωτικής αύξησης στους παρελθοντικούς χρόνους που εμφανίζονται στο ρηματικό σύστημα του κερκυραϊκού ιδιώματος. Το επόμενο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στην Παραγωγή. Αφου παρουσιαστούν τα συνήθη παραγωγικά επιθήματα, θα γίνει μια εκτενής αναφορά στο δάνειο επίθημα –αρω που παρουσιάζει ιδιαίτερα υψηλή παραγωγικότητα. Τέλος, στο παράρτημα της εργασίας, αναφέρομαι στις γραπτές πηγές που χρησιμοποίησα για να συλλέξω τα απαραίτητα γλωσσικά δεδομένα.
Open Access
Σύνθετα ουσιαστικά της ρωσικής : σύγκριση με την ελληνική και άλλες γλώσσες
(2008-08-29T09:39:57Z) Κουτσαντώνη, Τατιάνα; Ράλλη, Αγγελική; Ράλλη, Αγγελική
Τμήμα Φιλολογίας (ΜΔΕ)
Η παρούσα εργασία αποτελεί μια προσπάθεια της μορφοσυντακτικής ανάλυσης των συνθέτων ουσιαστικών της Ρωσικής σύμφωνα με τα δεδομένα και συμπεράσματα που προέκυψαν από τις σύγχρονες μελέτες των συνθέτων της Ελληνικής και άλλων γλωσσών. Επίσης θα επιχειρήσουμε να κάνουμε ορισμένες υποθέσεις που αφορούν κάποια συστηματικά εμφανιζόμενα στοιχεία των συνθέτων ουσιαστικών της Ρωσικής, συγκρίνοντάς τα κυρίως με τα αντίστοιχα της Ελληνικής. Στο δεύτερο κεφάλαιο αναφέρονται ορισμένα στοιχεία σχετικά με την παραγωγή και κλίση των συνθέτων ουσιαστικών της Ρωσικής σε σύγκριση με τα αντίστοιχα της Ελληνικής, ενώ δίνεται ο ορισμός της «κεφαλής» των Ρωσικών συνθέτων καθώς και οι βασικοί κανόνες τονισμού των συνθέτων. Στο τρίτο κεφάλαιο αναλύονται οι τύποι σύνθεσης, όπου το δεύτερο συνθετικό είναι ολόκληρη λέξη, δηλαδή οι τύποι που έχουν τη δομή [θέμα / λέξη + λέξη]. Το υποκεφάλαιο (3.3.) ασχολείται αποκλειστικά με σύνθετα τύπου [Ρήμα + Ουσιαστικό] 2 της Ρωσικής σε σύγκριση με τα σύνθετα αυτού του τύπου τα οποία προέρχονται από ορισμένες λατινογενούς γλώσσες (όπως τα Ιταλικά, τα Ισπανικά ή τα Γαλλικά) καθώς και και μια σλαβική, τη Σερβική γλώσσα. Το τέταρτο κεφάλαιο είναι εξολοκλήρου αφιερωμένο στη μελέτη των ρηματικών συνθέτων της Ρωσικής, δηλαδή των συνθέτων των οποίων το δεύτερο συνθετικό είναι ρηματικό παράγωγο με ή χωρίς παραγωγικό επίθημα. Στο πέμπτο κεφάλαιο αναλύονται τα σύνθετα της Ρωσικής με το δεύτερο συνθετικό - παράγωγο ουσιαστικού με ή χωρίς παραγωγικό επίθημα, ενώ στο έκτο κεφάλαιο θα εξετάσουμε ορισμένα συνθετικά μέρη τα οποία φαίνονται να βρίσκονται στο στάδιο προσφυματοποίησης. Στο έβδομο κεφάλαιο αναλύεται το συνδετικό φωνήεν της Ρωσικής «-ο-» ως Δείκτης Σύνθεσης, σύμφωνα με το προτεινόμενο από την Α. Ράλλη μοντέλο (Ράλλη, 2005b, σελ. 16-20). Τέλος, στο όγδοο κεφάλαιο καταγράφονται τα βασικότερα συμπεράσματα τα οποία προέκυψαν από την παρούσα εργασία και το ένατο κεφάλαιο καταγράφει την ελλήνικη και την ξενόγλωσση βιβλιογραφία, η οποία χρησιμοποιήθηκε για τη μελέτη των συνθέτων.
Open Access
Στρατηγικές ενάρξεων στις συνομιλιακές αφηγήσεις νέων
(2008-08-29T10:11:19Z) Σκαρβελάκη, Ιωάννα Ν.; Αρχάκης, Αργύρης; Αρχάκης, Αργύρης
Τμήμα Φιλολογίας (ΜΔΕ)
-
Open Access
Επιτονική - προσωδιακή ανάλυση αφηγηματικών συστατικών : η περίπτωση του ''λέω'' ως εισαγωγικού ρήματος του ευθέος λόγου
(2008-08-29T10:32:57Z) Σκόνδρα, Αικατερίνη; Αρχάκης, Αργύρης; Αρχάκης, Αργύρης; Παπαζαχαρίου, Δημήτρης
Τμήμα Φιλολογίας (ΜΔΕ)
-
Open Access
Αξιολόγηση ελληνο-αγγλικών & αγγλο-ελληνικών ηλεκτρονικών λεξικών (Χρυσής έκδοσης 2002 της Ματζέντα Ε.Π.Ε. & G-Word for Windows 1993 της Singular Α.Ε.) : δομική σύγκριση-εξέταση του βαθμού ισοδυναμίας και εκτίμηση της χρηστικότητάς τους
(2008-08-29T11:01:29Z) Μπακούλα, Χριστίνα; Παπαζαχαρίου, Δημήτριος; Παπαζαχαρίου, Δημήτριος; Ξυδόπουλος, Γεώργιος; Γαλιώτου, Ελένη
Τμήμα Φιλολογίας (ΜΔΕ)
Στην παρούσα μεταπτυχιακή εργασία καταβάλλεται μια προσπάθεια αξιολόγησης δύο σύγχρονων ηλεκτρονικών λεξικών της αγγλικής γλώσσας. Πρόκειται για τα λεξικά διπλής κατεύθυνσης "Χρυσή Έκδοση 2002" Αγγλικό-Ελληνικό Ελληνικό-Αγγλικό Λεξικό της Ματζέντα Ε.Π.Ε. και "G-Word for Windows 1993, Version 1.04" της Singular A.E. Ειδικότερα, έχοντας τρία διαφορετικά σημεία αναφοράς, τη δομική σύγκριση ανάμεσα στα προαναφερόμενα λεξικά, την εξέταση του βαθμού ισοδυναμίας που επιτυγχάνεται σε καθένα από αυτά μεταξύ της γλώσσας-προέλευσης και της γλώσσας-στόχου, καθώς και τη γενικότερη εκτίμηση της χρηστικότητάς τους, η παρούσα μεταπτυχιακή εργασία κινείται πάνω σε τρεις διαφορετικούς άξονες. Ωστόσο, δομικά αποτελείται από πέντε κύρια κεφάλαια. Το πρώτο είναι καθαρά θεωρητικό, με τις πρώτες υποενότητες να αναφέρονται στις γενικές αρχές που διέπουν τις λέξεις. Όμως, γρήγορα το βάρος στρέφεται στο ζήτημα της ορθής δόμησης των δίγλωσσων λεξικών. Στο σημείο αυτό τίθενται αναλυτικά όλα τα είδη, καθώς και οι προϋποθέσεις που πρέπει να τηρούνται κατά τη δημιουργία και το σχεδιασμό τους. Επίσης, θίγονται σοβαρά ζητήματα, όπως σε ποιους απευθύνονται τελικά τα δίγλωσσα λεξικά, ποιες οι προσδοκίες των χρηστών τους, κτλ. Τα θέματα που μας απασχολούν στο δεύτερο κεφάλαιο είναι κατά πόσο τελικά μπορεί να ισχύει η έννοια της ισοδυναμίας, κατά πόσο επηρεάζει η δήλωση και η συνδήλωση τα δίγλωσσα λεξικά και, τέλος, κατά πόσο περιπλέκουν την ήδη δυσχερή κατάσταση οι συμφράσεις και οι ιδιωτισμοί. Το τρίτο κεφάλαιο επικεντρώνεται στην αντιπαραβολή των τεχνικών χαρακτηριστικών που έχουν να επιδείξουν τα προαναφερόμενα λεξικά διπλής κατεύθυνσης, ενώ στο τέταρτο κεφάλαιο αναλύονται όλα τα επιμέρους θέματα της αξιολόγησης λεξικών. Ζητήματα όπως οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται, τα κριτήρια που τίθενται, σε συνδυασμό με τις πραγματικές ανάγκες των χρηστών, εξετάζονται αρχικά μόνο θεωρητικά, ενώ στη συνέχεια καθορίζονται με απόλυτη ακρίβεια και σαφήνεια τα ειδικά μεθοδολογικά εργαλεία που θα τεθούν σε εφαρμογή για την αξιολόγηση της Χρυσής Έκδοσης 2002 και του G-Word 1993. Η εμπεριστατωμένη αξιολόγηση που ακολουθεί στο πέμπτο κεφάλαιο και η οποία βασίζεται στα δείγματα του προσαρτήματος, αποκαλύπτει άμεσα τις αδυναμίες των δύο υπό αξιολόγηση λεξικών. Σημειώνεται ότι η αξία της εν λόγω κριτικής αποτίμησης δεν αποβλέπει στο να προσφέρει γρήγορες και αβασάνιστες συνταγές για την ορθή δόμηση δίγλωσσων λεξικών, αλλά κυρίως να πραγματευθεί τα διάφορα προβλήματα που ανακύπτουν από τη χρήση τους και να εξηγήσει, μέσα στο πλαίσιο του δυνατού, τους λόγους για τους οποίους τα συγκεκριμένα λεξικά οργανώθηκαν όπως οργανώθηκαν, δηλαδή τις βάσεις πάνω στις οποίες στηρίχθηκαν.
Open Access
Η φωνηεντική ιεραρχία στην ελληνική και ο ρόλος της στην αντιμετώπιση της χασμωδίας
(2008-09-01T06:57:10Z) Χόνδρου, Ευγενία; Μανωλέσσου, Ιώ; Τζακώστα, Μαρίνα; Μανωλέσσου, Ιώ; Τζακώστα, Μαρίνα; Παπαζαχαρίου, Δημήτρης
Τμήμα Φιλολογίας (ΜΔΕ)
Στην παρούσα εργασία μελετήθηκε το θέμα της φωνηεντικής ιεραρχίας στην Ελληνική και τις διαλέκτους της και ο ρόλος της στην αντιμετώπιση της χασμωδίας. Η χασμωδία δημιουργείται στην ελληνική λόγω της γειτνίασης φωνηέντων και λύνεται μέσω φωνολογικών διαδικασιών όπως η έκθλιψη, η αφαίρεση, η εισαγωγή / επένθεση, η συνίζηση, η τροπή, η φωνηεντική αρμονία, η αφομοίωση κ.ά.Υπάρχουν όπως αναφέρθηκε μέσω και παραδειγμάτων και οι περιπτώσεις διατήρησης της χασμωδίας. Εξετάσαμε την κλίμακα ηχηρότητας η οποία καθορίζει τον ισχυρό ή ασθενή χαρακτήρα του φωνήεντος ανάλογα με τη θέση που κατέχει στην εν λόγω κλίμακα. Το ποιο από τα φωνήεντα θα φύγει εξαρτάται από τη θέση που κατέχει στην κλίμακα ισχύος ή κλίμακα ηχηρότητας. Η εν λόγω κλίμακα καθορίζεται ως η ακόλουθη: a > o > u > e > i ή i > e. Εξετάσαμε επίσης τον τρόπο με τον οποίο η ισχύς αυτή επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες όπως η σύνταξη, το είδος του λόγου, ο τόνος, ο βαθμός ανοίγματος των φωνηέντων, η θέση τους στη λέξη, ο τόπος άρθρωσής τους, το λόγιο στοιχείο, ο μορφολογικός ρόλος, η σημασιολογία καθώς και ο παράγοντας σύνθεση, και επομένως είναι αυτοί οι παράγοντες βάσει της έρευνάς μας και πάντα με βάση τα δεδομένα που έχουμε στη διάθεσή μας που φαίνεται ότι καθορίζουν την ισχύ ή όχι της ιεραρχίας και τη διατήρηση ή όχι του φαινομένου της χασμωδίας. Επίσης αναφέρθηκε ότι και στα αρχαία ελληνικά αλλά και σε διαλέκτους της ελληνικής συμβαίνουν διαδικασίες φωνολογικές με σκοπό την αντιμετώπιση της χασμωδίας - ενώ παρατηρούμε ταυτόχρονα ότι αυτό δεν συμβαίνει πάντα με αποτέλεσμα να έχουμε και διατήρηση της χασμωδίας. Αναφέρονται παραδείγματα - όσο αυτό είναι δυνατό μέσα από την έρευνα και τις πηγές - ούτως ώστε μέσα πάντα από τα ίδια τα γλωσσολογικά δεδομένα, μέσα από τα κείμενα, να αποδεικνύεται κατά πόσον ισχύουν οι κανόνες και οι θεωρητικές θέσεις. Ξεκινούμε λοιπόν από τη μια μεριά από τις θεωρητικές θέσεις, τους κανόνες και από την άλλη όμως ταυτόχρονα αντλούμε πληροφορίες για το βαθμό εφαρμογής τους από τα ίδια τα γλωσσικά δεδομένα της ελληνικής και των διαλέκτων και από δεδομένα σε παλαιότερες χρονικές φάσεις αποδεικνύοντας μέσα από αυτό και μέσα από την κανονικότητα των φαινομένων διαχρονικά, τη συνέχεια της γλώσσας μας.
Open Access
Προβλήματα κλίσης και υποκορισμού στην ελληνική και στα ευρωπαϊκά συστήματα
(2008-09-01T07:03:57Z) Καρρά, Αθανασία; Ράλλη, Αγγελική; Ράλλη, Αγγελική
Τμήμα Φιλολογίας (ΜΔΕ)
-
Open Access
Εκμάθηση των διμελών συμφωνικών συμπλεγμάτων της ισπανικής από φυσικούς ομιλητές της ελληνικής
(2008-09-01T07:12:34Z) Τσιαμάκη, Δήμητρα; Τζακώστα, Μαρίνα; Τζακώστα, Μαρίνα
Τμήμα Φιλολογίας (ΜΔΕ)
-
Open Access
Μια λεξικολογική προσέγγιση του διαφημιστικού λόγου στα νέα ελληνικά
(2008-09-01T07:21:17Z) Αλεβίζου, Ανδριάνα; Ξυδόπουλος, Γεώργιος Ι.; Ξυδόπουλος, Γεώργιος Ι.
Τμήμα Φιλολογίας (ΜΔΕ)
Στην εργασία αυτή μελετώ τη γλώσσα που χρησιμοποιείται στο διαφημιστικό λόγο και ειδικότερα τη γλώσσα των διαφημιστικών μηνυμάτων που περιέχονται στα περιοδικά, όπου ο άνθρωπος, απόλυτα συνειδητά, χρησιμοποιεί τη γλώσσα ως όπλο-εργαλείο προκειμένου να επιτύχει ένα αποτέλεσμα που είναι η πώληση του διαφημιζόμενου προϊόντος. Αυτή η εσκεμμένη χρήση της γλώσσας ονομάζεται «διπλή γλώσσα» της επικοινωνίας και κύριος στόχος της έρευνάς μου είναι αφενός να δείξω ότι τα πέντε είδη διπλής γλώσσας (ευφημισμοί, τεχνικοί-επιστημονικοί όροι, στοιχεία ξύλινης γλώσσας, στοιχεία ρητορισμού-βερμπαλισμού, και λέξεις-νυφίτσες) χρησιμοποιούνται στα διαφημιστικά μηνύματα και αφετέρου ότι εκπληρώνουν το στόχο της διπλής γλώσσας της επικοινωνίας που είναι η παραπληροφόρηση και η παραπλάνηση του κοινού. Δηλαδή να αποδειχθεί ότι οι διαφημιστές προκειμένου να πουλήσουν τα προϊόντα τους χρησιμοποιούν τέτοιου είδους γλωσσικά μέσα που έχουν ως στόχο να εξαπατήσουν το κοινό.
Open Access
Περιγραφή και ανάλυση των χαλαρών πολυλεκτικών συνθέτων της νέας ελληνικής
(2008-09-01T07:35:36Z) Κολιοπούλου, Μαρία; Ράλλη, Αγγελική; Ράλλη, Αγγελική; Ρούσσου, Άννα; Μανωλέσσου, Ιώ
Τμήμα Φιλολογίας (ΜΔΕ)
Η εργασία αυτή κινείται στα όρια της μορφολογίας με τη σύνταξη και έχει ως απώτερο στόχο να προσδιορίσει τη θέση της μορφολογίας στο πλαίσιο της γραμματικής. Οι δομές που μελετώνται, τα χαλαρά πολυλεκτικά σύνθετα (βλ. Ράλλη, 2005, προσεχώς), έχουν τη μορφή [Ε Ο] και [Ο Ο σε γενική]. Ανήκουν στην κατηγορία των συνθέτων και ορίζονται ως μορφολογικοί σχηματισμοί. Σε αντίθεση όμως με τα κλασικά σύνθετα, εμφανίζουν συντακτικά χαρακτηριστικά. Στο πλαίσιο επομένως ενός δομικού συνεχούς (Ράλλη 2005) οι σχηματισμοί αυτοί θα μπορούσαν να τοποθετηθούν εντός της μορφολογίας, στα όρια όμως με τη σύνταξη. Στην εργασία αυτή θα αναλυθούν οι ξεχωριστές ιδιότητες των χαλαρών πολυλεκτικών συνθέτων και θα διαφοροποιηθούν τόσο από τις ονοματικές φράσεις, όσο και από τις ενδιάμεσες δομές. Η διαφοροποίηση των τριών ειδών δεν αποκλείει όμως την κοινή αναπαράστασή τους, με τη μορφή σχεδίων παραγωγής λέξεων, σε ένα ιεραρχημένο δομησιολόγιο, έτσι όπως προτείνεται από το θεωρητικό πλαίσιο της Δομησιακής Γραμματικής (Construction Grammar, Booij 2005). Στο ίδιο δομησιολόγιο εντάσσονται και οι σχηματισμοί της μορφής [Ο Ο σε ονομαστική], για τους οποίους υποστηρίζεται ότι βρίσκονται σε διαδικασία γλωσσικής αλλαγής και συγκεκριμένα μορφολογοποίησης.
Open Access
Η μορφολογική διαδικασία του υποκορισμού στη διαλεκτική ποικιλία της ελληνικής : σύγκριση με την ΚΝΕ
(2008-11-03T11:26:08Z) Μελισσαροπούλου, Δήμητρα; Ράλλη, Αγγελική; Ράλλη, Αγγελική
Τμήμα Φιλολογίας (ΜΔΕ)
Στην παρούσα μεταπτυχιακή εργασία εξετάζεται η μορφολογική διαδικασία του υποκορισμού όπως αυτή πραγματώνεται μέσω της παραγωγικής επιθηματοποίησης στη διαλεκτική ποικιλία της ελληνικής σε σύγκριση με την Κοινή Νέα Ελληνική (στο εξής ΚΝΕ). Οι διαλεκτικές ποικιλίες που εξετάζονται, τοποθετούνται γεωγραφικά εκτός του σημερινού ελλαδικού χώρου και είναι το μικρασιατικό ιδίωμα Κυδωνιών (Αϊβαλί) και Μοσχονησίων, η Γκρίκο που ομιλείται στην περιοχή της Απουλίας στη Νότια Ιταλία, τα Ποντιακά και τα Καππαδοκικά. Η μελέτη στηρίζεται σε πρωτογενείς και δευτερογενείς γραπτές πηγές (γραμματικές περιγραφές, παραμύθια, αινίγματα κ.λπ.) και στο διαλεκτικό υλικό προφορικού λόγου του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, το οποίο συλλέγεται τα τελευταία επτά χρόνια. Οι πηγές του διαλεκτικού γλωσσικού υλικού -γραπτές και προφορικές- αποκαλύπτουν μια σειρά αποκλίσεων των διαλέκτων ως προς τις στρατηγικές πραγμάτωσης του υποκορισμού που αφορούν στα εξής: Σε αντίθεση με την Κοινή Νεοελληνική (ΚΝΕ), όπου ο υποκορισμός εμφανίζεται με ποικιλία επιθημάτων, ουσιαστικών και επιθέτων, ο υποκορισμός στις διαλεκτικές ποικιλίες που εξετάζονται, πραγματώνεται με πολύ πιο περιορισμένο αριθμό. Στο μικρασιατικό ιδίωμα των Κυδωνιών και Μοσχονησίων τα επιθήματα που βρίσκονται σε χρήση είναι τα: -ελ’ (π.χ. κουρτσέλ’ < κοριτσέλι ‘κοριτσάκι’) -ουδa (π.χ. κουπιλούδα < κοπελούδα ‘κοπελίτσα’), και σε μικρότερη έκταση –ι (π.χ. πουρτί < πορτί ‘πορτάκι ή πορτούλα’). Αντίστοιχα, στη Γκρίκο τα επιθήματα που βρίσκονται σε χρήση είναι τρία: -edda (π.χ. cateredda < catera ‘θυγατέρα-κόρη’) –uddi (π.χ. anemuddi < anemo ‘άνεμος’) και -a(k)i (π.χ. gratai < gratti ‘κρεββάτι’). Επίσης, στα Καππαδοκικά απαντώνται τα –οκκο /οππο (π.χ. κλουρ-όππο < κλουρ ‘κουλούρι’) -ιτσα (π.χ. γιασκαλ-ίτσα < γιασκάλα ‘δασκάλα’) – ίσκο/-ούσκο/-ούτσκο (π.χ. μικρ-ούσκο / μικρ-ίσκο / μιτσ-ίσκο < μικρό) ενώ τέλος στα Ποντιακά τα: -οπον (π.χ. σκυλ-όπον < σκύλος) –ιτσα (π.χ. γυναικ-ίτζα < γυναίκα) – ιτσ(ος) (π.χ. δαβολ-ίτσος < δαβολος) –ικoς (π.χ. μικρίκος < μικρός) –ι/ουτσικος (π.χ. καμποσ-ούτσικος < καμπόσος). Επιπλέον, σε αντίθεση με την ΚΝΕ όπου παρατηρείται υψηλή εναλλαγή υποκοριστικών επιθημάτων- χαρακτηριστικό το οποίο θεωρείται σύνηθες γνώρισμα του υποκορισμού και απαντάται γενικά στις φυσικές γλώσσες (βλ.Bauer 1983)-, στις διαλέκτους αυτή είτε περιορίζεται στα θηλυκά ουσιαστικά (Αϊβαλί-Μοσχονήσια, Ποντιακά, Καππαδοκικά) είτε απουσιάζει εντελώς (Γκρίκο). Παράλληλα, απαγορευτική είναι στη διαλεκτική ποικιλία της ελληνικής και η συσσώρευση των υποκοριστικών επιθημάτων που απαντάται στην ΚΝΕ (π.χ. μαν- ουλ-ίτσα, μικρ-ούλ-ικ(ος)). Τέλος, παρατηρείται σημαντικός περιορισμός της έκφρασης του γένους. Από τις διαλέκτους που εξετάζονται, τα Καππαδοκικά, το ιδίωμα Κυδωνιών και Μοσχονησίων και η Γκρίκο δεν εμφανίζουν καθόλου υποκοριστικά αρσενικού γένους. Για παράδειγμα τα υποκοριστικά της ΚΝΕ γιατρ- άκ(ος) και Γιανν-άκη(ς) αντικαθίστανται στη διάλεκτο των Κυδωνιών και Μοσχονησίων από τα γιατρέλ’ (< γιατρέλι) και Γιαννέλ’ (< Γιαννέλι). Αντίστοιχα στη Γκρίκο, τα αρσενικά ονόματα δίνουν ουδέτερα υποκοριστικά με το –uddi ή το -a(c)i ανάλογα με την κλιτική τάξη στην οποία βρίσκονται, ενώ στα Καππαδοκικά τα κοινά ουσιαστικά τρέπονται σε ουδέτερα με το –οππο/-οκκο εκτός από τα εμψυχα δισύλλαβα τουρκικής προέλευσης που υποκορίζονται με το θηλυκό –κα (π.χ. τάτα > τατάκα ‘νονός’). Τα Ποντιακά μόνο εμφανίζουν αρσενικά υποκοριστικά αλλά πολύ πιο περιορισμένα απ’ ό,τι στην ΚΝΕ δεδομένου ότι περιορίζονται σε βάσεις που διέπονται από το χαρακτηριστικό [+έμψυχο]. Σε μια προσπάθεια διερεύνησης της παρατηρούμενης γλωσσικής διαφοροποίησης, προτείνουμε ότι ο περιορισμένος αριθμός υποκοριστικών επιθημάτων στις διαλέκτους, η χαμηλή εναλλαγή και η απουσία συσσώρευσής τους μπορεί να ερμηνευθεί ως μια δια-διαλεκτική (“cross-dialectal”) τάση για δημιουργία ελάχιστων μορφολογικών δομών (“morphological minimal structures”). Οι διάλεκτοι δηλαδή αποφεύγουν, εκτός εάν αυτό είναι αναγκαίο, την αλλομορφία σε επίπεδο επιθημάτων, την ποικιλία στην έκφραση του γένους όπως επίσης και την επανάληψη στοιχείων με την ίδια λειτουργία προκειμένου να επιτευχθεί βελτιστοποίηση της γραμματικής (“grammar optimization” βλ. Kiparsky, 1982). Επιπλέον υποστηρίζουμε ότι τα επιθήματα που κυριαρχούν στην παραγωγική μορφολογία των διαλέκτων είναι αυτά που θα θεωρούσαμε ως πλέον αμαρκάριστα - δηλαδή τα επιθήματα ουδετέρου γένους (βλ. Αναστασιάδη, Ράλλη & Χειλά-Μαρκοπούλου 2003, Corbett 1991)- και τα πιο παραγωγικά, δηλαδή τα επιθήματα που υπόκεινται στους λιγότερους περιορισμούς επιλογής βάσεων (“selectional constraints”) Bauer 2001, Plag 1999, 2003)).
Open Access
Η αντιληπτικότητα διμελών συμφωνικών συμπλεγμάτων από φυσικούς και αλλόγλωσσους ομιλητές της ελληνικής
(2009-04-27T09:17:56Z) Κουφού, Κωνσταντίνα Ειρήνη; Τζακώστα, Μαρίνα; Ράλλη, Αγγελική; Τζακώστα, Μαρίνα; Παπαζαχαρίου, Δημήτριος; Koufou, Konstantina Eirini
Τμήμα Φιλολογίας (ΜΔΕ)
Η παρούσα εργασία διερευνά την αντιληπτικότητα δύο κατηγοριών διμελών συμφωνικών συμπλεγμάτων του τύπου [φρακτικό + φρακτικό] και [φρακτικό + υγρό] σε αρχικές και ενδιάμεσες, τονισμένες ή άτονες συλλαβές λέξεων της ελληνικής από 26 πληροφορητές, φυσικούς και αλλόγλωσσους (με μητρική γλώσσα την αλβανική και βουλγαρική) ομιλητές της ΚΝΕ. Η εκτεταμένη ποικιλία που χαρακτηρίζει τα εμπειρικά δεδομένα συντελεί στην υιοθέτηση της Θεωρίας του Βέλτιστου σε συνδυασμό με το μοντέλο των Πολλαπλών Παράλληλων Γραμματικών. Μετά την ολοκλήρωση της πειραματικής διαδικασίας κατέστη εμφανές ότι το σύστημα της εκάστοτε μητρικής γλώσσας των αλλόγλωσσων ασκεί επιρροή στην επίτευξη του υψηλότερου δυνατού επιπέδου γλωσσομάθειας της ΚΝΕ είτε ως μητρικής - στην περίπτωση των δίγλωσσων ομιλητών - είτε ως δεύτερης / ξένης γλώσσας.
Open Access
Διαχρονικά φαινόμενα ανύψωσης φωνηέντων στη νεότερη Ελληνική
(2009-05-25T13:49:22Z) Παυλάκου, Μαρία; Μανωλέσσου, Ιώ; Μανωλέσσου, Ιώ; Ράλλη, Αγγελική; Παπαζαχαρίου, Δημήτριος; Pavlakou, Maria
Τμήμα Φιλολογίας (ΜΔΕ)
Αντικείμενο μελέτης της εργασίας είναι η διαχρονία της ανύψωσης φωνηέντων στη Νεότερη Ελληνική. Αρχικά, παρουσιάζεται η ιστορική πορεία του φαινομένου και διατυπώνεται μια πρόταση για τη χρονολόγησή του. Κατόπιν, εξετάζονται συγχρονικά οι όροι εφαρμογής και η γεωγραφική κατανομή του φαινομένου στη Νέα Ελληνική και επιχειρείται μια σύγκριση των ελληνικών δεδομένων με δεδομένα άλλων γλωσσών. Επίσης, υιοθετείται μια ανάλυση στο πλαίσιο της Θεωρίας του Βέλτιστου και συζητώνται τα μειονεκτήματά της. Τέλος, με αφετηρία την ανύψωση φωνηέντων της Ελληνικής, θίγονται ορισμένα θεωρητικά θέματα σε σχέση με τη φωνολογική μεταβολή και τους τρόπους με τους οποίους αυτή εξαπλώνεται.
Open Access
Ανάλυση χιουμοριστικών αφηγήσεων με έμφαση στα προσωδιακά χαρακτηριστικά
(2009-05-25T13:56:50Z) Γιακουμέλου, Μαρία; Αρχάκης, Αργύρης; Παπαζαχαρίου, Δημήτρης; Αρχάκης, Αργύρης; Παπαζαχαρίου, Δημήτρης; Κονδύλη, Μαριάννα
Τμήμα Φιλολογίας (ΜΔΕ)
Η παρούσα εργασία βασίζεται στην παραδοχή ότι οι ποικίλες υφολογικές επιλογές ενός ομιλητή, συμπεριλαμβανομένων των προσωδιακών του επιλογών, λειτουργούν ως ενδείκτες συμφραστικοποίησης (contextualization cues) (βλ. Gumperz, 1982). Ως δείκτες συμφραστικοποίησης, καθοδηγούν τον ακροατή να εντάξει το λόγο που προσλαμβάνει κατάλληλα στην περίσταση, αλλά και στα κατάλληλα γνωστικά και γλωσσικά συμφραζόμενα ώστε να καταλήξει στην προσδοκώμενη ερμηνεία. Βασική υπόθεση της εργασίας είναι ότι μέσα σε χιουμοριστικές συνομιλιακές αφηγήσεις, συγκεκριμένα προσωδιακά χαρακτηριστικά μπορούν να αποτελέσουν δείκτες συμφραστικοποίησης για το χιούμορ (βλ. Norrick, 2004). Βασιζόμενη στην Γενική Θεωρία για το Γλωσσικό Χιούμορ (GTVH) (βλ. Attardo 1994, 2001), κατά την οποία το χιούμορ στηρίζεται στην ασυμβατότητα ανάμεσα σε αυτό που αναμένεται να συμβεί και σε αυτό που τελικά συμβαίνει, χρησιμοποιώ ως βασική μονάδα ανάλυσης των αφηγήσεών μου τη χιουμοριστική φράση (jab line), η οποία θεωρείται ότι εμπεριέχει την γνωστική αντίθεση στην οποία στηρίζεται το χιούμορ. Στόχος μου είναι να δείξω αν συγκεκριμένα προσωδιακά χαρακτηριστικά, όπως οι παύσεις, η ταχύτητα και η ένταση, συμβάλλουν στην (ανα)δείξη του χιούμορ μέσα σε μία αφήγηση, και αν κάτι τέτοιο γίνεται με συστηματικό τρόπο. Με άλλα λόγια, στόχος μου είναι να δείξω αν το χιούμορ οριοθετείται και προβάλλεται προσωδιακά συγκριτικά με το υπόλοιπο μη χιουμοριστικό κείμενο, και ποια είναι αυτά τα προσωδιακά χαρακτηριστικά που συμβάλλουν σε αυτό.
Open Access
Σχέση κλίσης και παραγωγής : η εμφάνιση εσωτερικής αύξησης στους προθηματοποιημένους ρηματικούς τύπους της ΚΝΕ
(2009-05-25T14:12:14Z) Κουτσούκος, Νίκος; Ράλλη, Αγγελική; Ράλλη, Αγγελική; Μανωλέσσου, Ιώ; Ξυδόπουλος, ΑγγελικήΓιώργος; Koutsoukos, Nikos
Τμήμα Φιλολογίας (ΜΔΕ)
Στην παρούσα εργασία, διερευνούμε τη σχέση μεταξύ κλίσης και παραγωγής και διατυπώνουμε επιχειρήματα υπέρ της θεώρησης της κλίσης ως μορφολογικής διαδικασίας που διέπεται από τις ίδιες αρχές και τους ίδιους κανόνες την παραγωγή. Για να στηρίξουμε τη θέση μας, εξετάζουμε την εμφάνιση της εσωτερικής αύξησης στους προθηματοποιημένους ρηματικούς τύπους της ΚΝΕ και διαπιστώνουμε ότι το καθολικό του Greenberg που ορίζει ότι η πλίση εμφανίζεται πιο περιφερειακά από την παραγωγή δεν αποτελεί απαραβίαστη αρχή.
Open Access
Αναδυόμενες ταυτότητες μέσα από την εξέταση συνομιλιακών αφηγήσεων διαλεκτόφωνων - ηλικιωμένων ανδρών και γυναικών
(2009-06-10T10:58:50Z) Βαλαβάνης, Κωνσταντίνος; Αρχάκης, Αργύρης; Αρχάκης, Αργύρης; Ράλλη, Αγγελική; Παπαζαχαρίου, Δημήτρης; Valavanis, Konstantinos
Τμήμα Φιλολογίας (ΜΔΕ)
Ο στόχος της παρούσας εργασίας έγκειται στην διαπραγμάτευση και την ανάλυση των αναδυόμενων ταυτοτήτων μέσα από την εξέταση των συνομιλιακών αφηγήσεων ηλικιωμένων διαλεκτόφωνων γυναικών και ανδρών. Πιο συγκεκριμένα, θα εξεταστούν ξεχωριστά δέκα συνομιλιακές αφηγήσεις με κύριες πληροφορήτριες δύο ηλικιωμένες γυναίκες και επτά συνομομιλιακές αφηγήσεις με κύριους πληροφορητές δύο ηλικιωμένους άνδρες. Στόχος της εργασίας είναι να αναδείξει τις αφηγηματικές στρατηγικές που χρησιμοποιούν τόσο οι γυναίκες, όσο και οι άνδρες στην προσπάθεια οικοδόμησης της δικής τους ταυτότητας, αλλά και των ταυτοτήτων άλλων προσώπων που πρωταγωνιστούν στις αφηγήσεις τους. Ο κυριότερος όμως σκοπός της έρευνάς μας είναι η παρουσίαση των συμπερασμάτων στα οποία καταλήξαμε για τις γυναικείες και τις ανδρικές συνομιλιακές αφηγήσεις με βάση συγκεκριμένα κριτήρια τόσο για το επίπεδο του αφηγούμενου κόσμου, όσο και για το επίπεδο του διεπιδραστικού κόσμου. Τα κριτήρια που θα χρησιμοποιήσουμε και βάσει των οποίων θα φτάσουμε στην ανάδυση των ταυτοτήτων τα αντλούμε από την Blum-Kulka (1993) και την Cheshire (2000) και είναι τα εξής: Σε σχέση με τον αφηγούμενο κόσμο θα εξεταστούν οι συνομιλιακές αφηγήσεις ως προς την θεματολογία, τον τόπο, τους πρωταγωνιστές, τη στοχοθεσία, τον ευθύ λόγο και την εξωτερική αξιολόγηση. Αναφορικά με τον διεπιδραστικό κόσμο οι συνομιλιακές αφηγήσεις θα εξεταστούν ως προς τον τρόπο επιτέλεσης της αφηγηματικής πράξης, την κατοχή του αφηγηματικού λόγου και τις αφηγηματικές ενάρξεις. Απώτερος σκοπός της μελέτης μας είναι με βάση τα ίδια κριτήρια να επιχειρήσουμε μια συγκριτική προσέγγιση των ανδρικών και των γυναικείων συνομιλιακών αφηγήσεων. Η βασική παραδοχή μας που διαπνέει ολόκληρη την εργασία βασίζεται στην άποψη περί κοινωνικής και δυναμικής κατασκευής των ταυτοτήτων, απορρίπτοντας οποιαδήποτε ουσιοκρατική και στερεοτυπική προσέγγιση. Ολοκληρώνοντας την εισαγωγή, πρέπει να τονίσουμε ότι η εξέταση των συνομιλιακών αφηγήσεων βάσει καθορισμένων κριτηρίων δεν σημαίνει πως στην εκτενή ανάλυση των συνομιλιακών αφηγήσεων που επιχειρούμε δεν κάνουμε λόγο και για άλλα θέματα, όπως το χιούμορ ως πεδίο έκφρασης ταυτότητας και η εναλλαγή κώδικα ως ένδειξη κατασκευής ταυτότητας. Ωστόσο, τα κριτήρια που παραθέσαμε θα μας βοηθήσουν να καταλήξουμε σε ασφαλή συμπεράσματα για τις ταυτότητες που αναδύθηκαν από τις συνομιλιακές αφηγήσεις των ηλικιωμένων διαλεκτόφωνων ανδρών και γυναικών και για τις ποικίλες στρατηγικές που χρησιμοποίησαν. Η σύγκριση των συνομιλιακών αφηγήσεων των ανδρών και των γυναικών σκόπιμα θα αποτελέσει το τελικό σημείο συζήτησής μας, καθώς πιστεύουμε πως πρώτα θα πρέπει να διαμορφώσουμε μια ξεκάθαρη άποψη για τις γυναικείες και τις ανδρικές συνομιλιακές αφηγήσεις ξεχωριστά και στο τέλος να τις δούμε σφαιρικά και συγκριτικά..
Open Access
Τα ορθογραφικά λάθη και οι τρέχουσες εξελίξεις στην κοινή νεοελληνική : παρατηρήσεις σε μαθητικά γραπτά
(2009-10-19T11:42:29Z) Σκαρπέλλος, Στέφανος; Παπαζαχαρίου, Δημήτρης; Παπαζαχαρίου, Δημήτρης; Ξυδόπουλος, Γεώργιος; Μανωλέσσου, Ιώ; Skarpellos, Stefanos
Τμήμα Φιλολογίας (ΜΔΕ)
Στην παρούσα εργασία γίνεται προσπάθεια να εντοπισθούν, καταγραφούν και ερμηνευθούν τα ορθογραφικά λάθη που παρατηρούνται σε γραπτά μαθητών που είναι χρήστες τής Κοινής Νεοελληνικής. Συγκεκριμένα ερευνάται ένα εκτεταμένο και αντιπροσωπευτικό corpus ορθογραφικών λαθών, που αντλείται από 108 γραπτά κείμενα μαθητών που φοιτούν ή φοίτησαν πρόσφατα στην Β΄ και την Γ΄ τάξη δύο λυκείων τής Πάτρας. Πριν από το καθαρώς ερευνητικό μέρος προηγείται το θεωρητικό, όπου συζητούνται η έννοια και τα όρια τού γλωσσικού λάθους γενικότερα, η σχέση του με την νόρμα (την Κοινή), την ποικιλία και την γλωσσική αλλαγή. Εν συνεχεία καθορίζεται τι είναι γραφή και ποια η σχέση τού γραπτού συστήματος με το γλωσσικό σύστημα, ενώ επισυνάπτονται ειδικότερα ορθογραφικά θέματα. Μετά το θεωρητικό μέρος ακολουθεί η έρευνα, γενικοί στόχοι τής οποίας είναι αφ’ ενός να διαπιστωθεί η σχέση των ορθογραφικών αποκλίσεων των μαθητών με τρεις ανεξάρτητες μεταβλητές (ηλικία – σχολικό περιβάλλον – φύλο) και αφ’ ετέρου η προσπάθεια περιγραφής και ερμηνείας αυτών των αποκλίσεων. Στο πλαίσιο αυτό επιχειρούνται επίσης η ταξινόμηση των αποκλίσεων σε δύο βασικές κατηγορίες (λάθη σε λεξικό μόρφημα – λάθη σε πρόσφυμα) και η συσχέτιση αυτών των κατηγοριών, δηλαδή των εξαρτημένων ορθογραφικών μεταβλητών, με τις ανεξάρτητες.
Open Access
Η άρνηση στη σύνταξη: μια διαχρονική προσέγγιση
(2010-06-10T06:42:02Z) Μπάδα, Ελένη; Ρούσσου, Άννα; Ρούσσου, Άννα; Μανωλέσου, Ιωάννα; Ράλλη, Αγγελική; Mpada, Eleni
Τμήμα Φιλολογίας (ΜΔΕ)
-
Open Access
Φωνηεντικές φωνολογικές πραγματώσεις του ιδιώματος του Μιστί
(2010-09-21T08:35:33Z) Μπουγονικολού, Δήμητρα; Παπαζαχαρίου, Δημήτρης; Παπαζαχαρίου, Δημήτρης; Mpougonikolou, Dimitra
Τμήμα Φιλολογίας (ΜΔΕ)
-
Open Access
Λεξιλόγιο και μορφολογική ανάλυση της γλωσσικής ποικιλίας του Νεοχωρίου Υπάτης
(2010-12-27T07:42:05Z) Παπαναγιώτου, Χρήστος; Ράλλη, Αγγελική; Ξυδόπουλος, Γιώργος; Παπαζαχαρίου, Δημήτρης; Ράλλη, Αγγελική; Papanagiotou, Xristos
Τμήμα Φιλολογίας (ΜΔΕ)
Το Νεοχώρι ή Νιχώρ ή απλώς χωριό, όπως το λένε οι κάτοικοί του, είναι το, υψομετρικά, υψηλότερο χωριό της Οίτης, εξ ου και ο χαρακτηρισμός της τοποθεσίας του ως το «τρίτου τ’ αρανού». Το Νεοχώρι βρίσκεται 56 περίπου χιλιόμετρα Νοτιοδυτικά της Λαμίας, της πρωτεύουσας του Νομού Φθιώτιδος και αποτελεί Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Υπάτης. Το χωριό αυτό πλέον κατοικείται μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες και δεν έχει μόνιμους κατοίκους. Η γεωγραφική του θέση και οι ιδιάζουσες κοινωνικές συνθήκες που επικρατούσαν τις περασμένες δεκαετίες επηρέασαν και τα γλωσσικά του χαρακτηριστικά. Οι παλαιότεροι κάτοικοί του αποτελούσαν μια κλειστή και σχεδόν νομαδική κτηνοτροφική κοινότητα, η οποία τους χειμερινούς μήνες κατέβαζε τα κοπάδια στον κάμπο και τα καλοκαίρια τα ανέβαζε στο βουνό ενώ συχνή ήταν και η ενασχόλησή της με την γεωργία. Τα λήμματα του λεξικού έχουν καταγραφεί με την ακόλουθη τυπολογία: Αρχικά δηλώνεται το λήμμα. Το λήμμα δίνεται με τη φωνολογική του απόδοση αλλά με την ορθογραφία της Νέας ελληνικής. Στη συνέχεια εμφανίζεται η φωνολογική απόδοση του λήμματος σύμφωνα με το φωνητικό αλφάβητο (βλ παράδειγμα 6). Ο τόνος του λήμματος βρίσκεται πριν από την τονισμένη συλλαβή. Η γραμματική κατηγορία του λήμματος εμφανίζεται μετά τη φωνολογική απόδοσή του, όπως φαίνεται στο παράδειγμα (6). Μετά τη δήλωση της γραμματική κατηγορίας του λήμματος, όταν χρειάζεται, ακολουθούν γραμματικές παρατηρήσεις σχετικές με πιθανές ανωμαλίες που παρουσιάζει το λήμμα στο κλιτικό του παράδειγμα (βλ παράδειγμα 10). Σε αρκετές περιπτώσεις, μετά τη δήλωση της κατηγορίας του λήμματος, δίνονται πληροφορίες σχετικές με το πραγματολογικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εντάσσεται το λήμμα. Οι κατηγορίες αυτές είναι η κτηνοτροφία (κτην), η γεωργία (γεω), η τυροκομία (τυρ) και οι ύβρεις (υβρ) (βλ παράδειγμα 8). Στη συνέχεια ακολουθεί το ερμήνευμα ή τα ερμηνεύματα. Εάν υπάρχει και δεύτερο ερμήνευμα το οποίο συνδέεται με κάποια σημασιολογική σχέση με το πρώτο, όπως η μεταφορά ή η μετωνυμία, δηλώνεται μέσα σε παρένθεση στο τέλος του ερμηνεύματος (βλ παράδειγμα 11). Μετά το ερμήνευμα υπάρχουν πληροφορίες σχετικές με την ύπαρξη συνωνύμων (συν) ή αντωνύμων (αντ) μέσα στο λεξικό. Τα συνώνυμα και τα αντώνυμα εμφανίζονται με πλαγιογράμματη γραφή, όπως στο παράδειγμα (7). Σε αρκετές περιπτώσεις μέσα σε παρένθεση δηλώνεται κάποια λέξη, η οποία δεν είναι συνώνυμη ή αντώνυμη, αλλά ανήκει στο ίδιο εννοιολογικό πλαίσιο (βλ παράδειγμα 9). Άλλου τύπου παρατηρήσεις σχετικές με το ερμήνευμα δίνονται σε παρένθεση μετά την παράθεσή του, όπως στο παράδειγμα 13. Τέλος, ακολουθεί ένα ή περισσότερα παραδείγματα για το κάθε ερμήνευμα.