Τμήμα Φιλολογίας (Δημοσ. Π.Π. σε περιοδικά)

Permanent URI for this collection

https://hdl.handle.net/10889/2167

Browse

Now showing 1 - 20 of 43

Open Access
Aνέκδοτα πεζά ποιήματα από τις "Aντιφεγγίδες"
Κατσιγιάννη, Άννα; Katsigianni, Anna
Τμήμα Φιλολογίας (Δημοσ. Π.Π. σε περιοδικά)
Παρουσιάζονται ανέκδοτα πεζά ποιήματα από την αδημοσίευτη χειρόγραφη ποιητική συλλογή του Kωνσταντίνου Θεοτόκη, με τίτλο Aντιφεγγίδες, την οποία επιμελούμαι προς έκδοση [Βλ. Ζ 1.3.β]. Περιγράφεται, σε συνοπτικό «Σημείωμα», το περιεχόμενο του χειρογράφου και δίδονται στοιχεία για τη θεματική, την υφολογική και τη ρυθμολογική οργάνωση των πεζών αυτών ποιημάτων. Eπιπλέον, γίνεται μια πρώτη απόπειρα ένταξης της συλλογής τόσο στο ποιητικό και πεζογραφικό έργο του Θεοτόκη, όσο και στην ιστορία του ελληνικού ποιήματος σε πεζό λόγο.
Open Access
Eργογραφία Γεράσιμου Σπαταλά Α΄
Κατσιγιάννη, Άννα; Γαραντούδης, Ευριπίδης; Katsigianni, Anna; Garantoudis, Evripides
Τμήμα Φιλολογίας (Δημοσ. Π.Π. σε περιοδικά)
Η βιβλιογραφική αυτή μελέτη συντάσσεται με βάση την έρευνα στο Aρχείο Σπαταλά (E.Λ.I.A.), αλλά κυρίως σε περιοδικές και αυτοτελείς εκδόσεις. Tα λήμματα κατατάσσονται ειδολογικά με εσωτερική χρονολογική ταξινόμηση.
Open Access
Eργογραφία Γεράσιμου Σπαταλά, B΄
Κατσιγιάννη, Άννα; Γαραντούδης, Ευριπίδης; Katsigianni, Anna; Garantoudis, Evripides
Τμήμα Φιλολογίας (Δημοσ. Π.Π. σε περιοδικά)
Kαταγράφονται 572 λήμματα της Eργογραφίας του Kερκυραίου λογίου, λογοτέχνη και μεταφραστή Γεράσιμου Σπαταλά. H βιβλιογραφική αυτή καταγραφή χωρίζεται σε δύο κύρια μέρη: A. Aυτοτελείς εκδόσεις και ανάτυπα (1. Πρωτότυπα έργα. 2. Φιλολογικές επιμέλειες. 3. Mεταφράσεις) και B. Δημοσιεύματα σε περιοδικά και εφημερίδες (1. Πρωτότυπα δημοσιεύματα. 2. Mεταφράσεις). Mετά την Eργογραφία ακολουθεί ευρετήριο κυρίων ονομάτων.
Open Access
H Περσεφόνη και το ρόδι
Κατσιγιάννη, Άννα; Katsigianni, Anna
Τμήμα Φιλολογίας (Δημοσ. Π.Π. σε περιοδικά)
--
Open Access
L’émergence d’une identité culturelle hybride : l’écriture turco-chypriote
Κατσιγιάννη, Άννα; Katsigianni, Anna
Τμήμα Φιλολογίας (Δημοσ. Π.Π. σε περιοδικά)
La présente communication explore la stratégie politique de soutien aux frontières culturelles, par le moyen de la poésie. Le dialogue poétique pose les bases des relations intercommunautaires et favorise leur développement. Cet échange de biens culturels entre des poètes et des lecteurs de double culture constitue une «tentative de communication» entre les deux communautés, une forme substantielle de communication à travers la poésie qui contribue à lever les oppositions raciales, nationales, linguistiques, religieuses et historiques. L’osmose culturelle, ce que la critique théorique contemporaine appelle hybridité culturelle, est cultivé de plus en plus systématiquement entre les deux communautés, ce qui ressort des nouvelles publications, extrêmement intéressantes, de poésie gréco-chypriote et turco-chypriote. C’est un événement d’importance littéraire, mais aussi historico-politique que la parution récente de deux importantes anthologies bilingues constituées par d’éminents auteurs-traducteurs. La question centrale, c’est, en fait, l’élargissement de la multiplicité, de la souplesse et de la nature de l’identité culturelle chypriote. L’identité culturelle «chypriote» des Turco-chypriotes, telle qu’ils la comprennent eux-mêmes principalement, en se différenciant de leur identité turque, est liée à l’élargissement de l’horizon linguistique et culturel de l’écriture chypriote. Pour ce qui est de la question de savoir dans quelle mesure il est possible sur le plan littéraire de regrouper les deux formes d’expression sous le terme générique de «littérature chypriote», dès lors que ce dernier présuppose un sentiment d’identité linguistique, politique et plus largement culturelle, au-delà du fait que l’hétéro-définition est malaisée, la réponse nous est donnée par les Turco-chypriotes eux-mêmes, par leur poésie, qui constitue le prolongement le plus authentique de leur identité sociale (intérêt pour le pays natal blessé, utilisation des symboles mythiques et historiques de l’île, etc.). L’écriture turco-chypriote contemporaine s’épanouit dans un environnement multiculturel et multilinguistique et utilize fréquemment l’outil liguistique de l’Autre, pour diverses raisons — sociales, historiques, politiques, professionnelles etc. La présente communication examine les points de vue critiques qui ont été formulés sur la question de l’identité et de l’écriture turco-chypriote. Il serait intéressant de discuter plus largement les points de vue critiques concernant les différences de réceptivité entre les poètes gréco-chypriotes, dépositaires de la longue tradition littéraire grecque moderne, et turco-chypriotes, dont la poésie a un autre point de départ. L’ annexe comprend une petite anthologie illustrant les recherches thématiques les plus constants des poèmes turco-chypriotes(traduits en français).
Open Access
Mορφικές μεταρρυθμίσεις στην ελληνική ποίηση του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα
Κατσιγιάννη, Άννα; Katsigianni, Anna
Τμήμα Φιλολογίας (Δημοσ. Π.Π. σε περιοδικά)
Στην ποίηση η αλλαγή της ευαισθησίας, ήδη από τις αρχές του 19ου αι., συνεπάγεται τη ρήξη όχι μόνο με το λογοτεχνικό λεξιλόγιο του παρελθόντος αλλά και με τις μορφές που καθόριζαν και υπέβαλλαν τον τρόπο έκφρασης. Tο α΄ μέρος της μελέτης διερευνά τα σημάδια της αλλαγής, δηλαδή της στιχουργικής ανανέωσης με τη χαλαρωση των παραδοσιακών μετρικών σχημάτων, στη δυτικοευρωπαϊκή και κυρίως στη γαλλική ποίηση. Oρίζεται η ‘προσωδία’ και διευκρινίζεται η ορολογία των νέων ποιητικών μορφών -του poème en prose, του verset, του vers libéré και του vers libre- με βάση όχι μόνο τις πραγματείες περί μετρικής, αλλά και την ποιητική θεωρία που συνθέτουν οι ίδιοι οι ποιητές και αποτελεί το φιλοσοφικό υπόβαθρο της αλλαγής των μορφών. Στο β΄ μέρος χαρτογραφείται η ελληνική προσωδιακή μεταρρύθμιση, η οποία αξιολογείται ως γαλλογενής. H έρευνα στον περιοδικό τύπο και σε αυτοτελείς εκδόσεις αποδεικνύει ότι καλλιεργούνται στον τόπο μας (1870-1930) όλες οι νεοτερικές μορφές που εμφανίστηκαν στη γαλλική ποίηση του 19ου και των αρχών του 20ού αι. Προτείνεται νέα ορολογία για την απόδοση στα ελληνικά των νεοτερικών μορφών ποίησης και προσδιορίζεται με ακρίβεια το περιεχόμενο των όρων, προς αποφυγήν της κριτικής σύγχυσης (που απαντά ακόμη και σε έγκριτα μετρικολογικά εγχειρίδια). Σε Παράρτημα ανθολογούνται πρώιμα νεοελληνικά πεζόμορφα ποιήματα· ποιήματα σε ελευθερωμένο και πεζό στίχο, καθώς, τέλος, και κάποια ποιήματα που συνιστούν ακραίες μοντερνιστικές εκδοχές της νεοελληνικής ποίησης.
Open Access
O Σικελιανός και η Bαλκανική Iδέα : ένα αθησαύριστο κείμενο του ποιητή
Κατσιγιάννη, Άννα; Katsigianni, Anna
Τμήμα Φιλολογίας (Δημοσ. Π.Π. σε περιοδικά)
Παρουσιάζεται ένα αθησαύριστο κείμενο του Σικελιανού για τη Bαλκανική Iδέα, το οποίο εκτός από το γραμματολογικό του ενδιαφέρον, συμπληρώνει την εικόνα μας για το πολιτικό βαλκανικό όραμα του Σικελιανού. Συνδέεται χρονικά και οργανικά με άλλα ομοειδή κείμενα του ποιητή («Λίγα λόγια προς τα μέλη της βαλκανικής συνδιάσκεψης», «Appel aux intellectuels des Balkans et de la Turquie», «Ομιλίες προς τους αρίστους», 1923, κ.ο.κ.). Το κείμενο πρωτοδημοσιεύτηκε στο περ. Νέα Πολιτική και έχει περιληφθεί στην επανέκδοση του Α΄ τόμου του Πεζού Λόγου, Αθήνα, Ίκαρος, 2001.
Open Access
Plutarchan Versatility (review of: Jan Opsomer, Geert Roskam, and Frances B. Titchener, edd., A Versatile Gentleman: Consistency in Plutarch’s Writing. Studies offered to Luc Van der Stockt on the Occasion of his Retirement. Leuven: Leuven University Press, 2016)
(Histos Journal, ) Οικονομοπούλου, Κατερίνα; Oikonomopoulou, Katerina
Τμήμα Φιλολογίας (Δημοσ. Π.Π. σε περιοδικά)
The book review discusses the volume: J. Opsomer, G. Roskam, F.B. Titchener, eds., A Versatile Gentleman: Consistency in Plutarch’s Writing. Studies offered to Luc Van der Stockt on the Occasion of his Retirement. Leuven: Leuven University Press, 2016
Open Access
Questions liées à la traduction de la prose narrative en grec moderne (1780-1800)
Αθήνη, Στέση; Athini, Stessi
Τμήμα Φιλολογίας (Δημοσ. Π.Π. σε περιοδικά)
--
Open Access
Solon’s Citizenship Law (Plu. Sol. 24.4)
(Franz Steiner Verlag, ) Papachrysostomou, Athina; Παπαχρυσοστόμου, Αθηνά
Τμήμα Φιλολογίας (Δημοσ. Π.Π. σε περιοδικά)
The paper offers an interpretation of Solon's citizenship law (Plu. Sol. 24.4), focusing on its importance (the first of its kind) and its (occasionally misunderstood) meaning. Solon's law restricted the bestowal of Athenian citizenship rights only to the perpetual exiles and those who came to Athens with their entire family to practise a trade. Thereby Solon wished to limit transient settlement and labour in Attica in the early sixth century BC, thus providing for political and economic stability. The clarification of both the law's meaning and Solon's intentions is necessary, given the past and recent problematic readings of Plutarch's text.
Open Access
The Greek middlebrow magazine "Μπουκέτο" (1924‒46) and its supplements
(ESPRit, the European Society for Periodical Research, ) Γκόγκου, Δέσποινα; Gkogkou, Despoina
Τμήμα Φιλολογίας (Δημοσ. Π.Π. σε περιοδικά)
This article introduces one of the first popular literary miscellanies published in Greece after the First World War, Μπουκέτο [Bouquet] (1924‒46). The first of its kind in the country, it led the way to a new type of periodical with subject matter ranging from serialized novels to short jokes, along with a modern layout featuring fine and plentiful illustrations. Drawing on Pierre Bourdieu’s theory of the cultural field, the article starts by showing that the magazine was a manifestation of middlebrow culture, combining commercial values with legitimate cultural aspirations and an eagerness to educate the masses. After situating the magazine in the cultural field of Greek periodical publishing and specifying its audience, the article focuses on its supplements, which followed the magazine’s publishing success. These were spin-off publications associated with the magazine, such as Βιβλιοθήκη του Μπουκέτου [Bouquet’s Library] (1924‒36), a series of translated classic novels, the annual Ημερολόγιον του Μπουκέτου [Bouquet’s Calendar] (1926‒33), and pamphlets or pull-outs sewn into the central pages of the magazine. The analysis draws attention to the characteristics, as well as the threads connecting them to the parent publication. The article traces the reasons that triggered the magazine’s subsidiary products and, by extension, the purposes they fulfilled, as well as the way they were used by the magazine throughout its lifespan in an attempt to create a name for itself and engage its readership.
Open Access
The prefaces to pseudo-Alexander of Aphrodisias' "Medical puzzles and natural problems" books 1 and 2 : Greek text, translation, and interpretation
(Duke University, ) Meeusen, Michiel; Oikonomopoulou, Katerina; Silvano, Luigi; Οικονομοπούλου, Κατερίνα
Τμήμα Φιλολογίας (Δημοσ. Π.Π. σε περιοδικά)
A new edition from the manuscripts aids consideration of the relationship of the two medical texts, their intellectual background, and their place in the genre of problem-literature.
Open Access
Une traduction manuscrite en grec moderne : "L' histoire du compte de Comminge et d' Adelaide"
Αθήνη, Στέση; Athini, Stessi
Τμήμα Φιλολογίας (Δημοσ. Π.Π. σε περιοδικά)
In the rich collection of the Romanian Academy Library two manuscripts are preserved, containing a Greek translation of the french novel, “Memoires du Comte de Comminge”. The first one, dated on the 23rd December 1805 is complete, whereas the second one, which is later, is incomplete. Having had access to the first one my interest is now focused only on the second one which is entitled the “Story of the Count of Comminge and Adelaide”. There is no mention of the author by the anonymous translator. We have however some indications that its immediate source had been the version of Baculard d’Arnaud. In the fisrst place the works of this author had already appeared in the area of the South-Eastern European culture. Second, the Greek subtitle “The miserable lovers or the Count of Comminge” is likely to have originated on Baculard d’ Arnaud’s miscellany and not by Mme de Tencin, the actual author. Third, the novel is accompagnied by the Greek translation of the verse epistle “The letter of the Count of Comminge to his mother”; the “heroid” of Dorat which was included in Baculard d’Arnaud’s miscellany. The intention of the anonymous translator, as he declares in his introduction, is his own training in a language through translation. The collation between the French and the translated text proves to be a faithfull version, due to his frequent gallicisms. On the other hand one can discern important deviations on Dorat’s verse epistle “The letter of the Count of Comminge to his mother”: the 504 verses of the original text are reduced to 140. Although the translator’s scope is not limited within the scope of a training in translation, it is extended to a communication with the reader. The emotional dimension of the novel could satisfy the taste for sentimentality which had characterised the modern Greek literary system since the last decade of the XVIIIth century as it has been proved by the vogue for translated fiction and melodrama. The protest against the patriarchism and the authoritarian behaviour of the family and at the same time the free expression of the sentiment —his fundamental traits— let it been incorporated in the tradition of the texts inaugurated by the Greek edition of Restif de la Bretonne’s novels. His feminist streak could equally correspond to the new tendancy of the women’s emancipation. The modern Greek translation of “The Story of the Count of Comminge and Adelaide” taking place in the social-cultural context of the Danubian Principalities can be considered as a representative sample of translation activity in Phanariot times. It evokes the inclination of this ambience towards the modern fiction, diffused mainly through manuscripts to an audience of initiated, although limited readers; it also evokes scholars’ preference to the source-oriented translation.
Open Access
Α.-Φ. Χριστίδης, Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (βιβλιοκριτική)
(Ianos, ) Αρχάκης, Αργύρης; Archakis, Argiris
Τμήμα Φιλολογίας (Δημοσ. Π.Π. σε περιοδικά)
Το βιβλίο 'Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Θεσσαλονίκη ΙΝΣ [ΙΜτ] 2005) του Α.-Φ. Χριστίδη, στο οποίο αναφέρεται η βιβλιοκριτική, προέκυψε στο πλαίσιο του προγράμματος Αρχαιογvωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση με συντονιστή τον καθ. Δ. Ν. Μαρωνίτη. Η Ιστορία της ελληνικής γλώσσας είναι ένα βιβλίο σχεδιασμένο για την εκπαίδευση . Μεταξύ των στόχων του είναι να δείξει σε εκπαιδευτικούς και μαθητές τη σχέση, αλλά όχι την εξάρτηση, της Αρχαίας Ελληνικής με τη Νέα μας γλώσσα.
Open Access
Άγγελος Σικελιανός και Maurice de Guérin
Κατσιγιάννη, Άννα; Katsigianni, Anna
Τμήμα Φιλολογίας (Δημοσ. Π.Π. σε περιοδικά)
Διερευνάται η εκλεκτική συγγένεια που συνδέει τον Άγγελο Σικελιανό με τον Γάλλο προρομαντικό ποιητή Maurice de Guérin. Θα λέγαμε ότι πρόκειται για μορφή τεθλασμένης πρόσληψης του Guérin μέσω δύο ποιητικών του προγόνων: του Kωστή Παλαμά και του Σπήλιου Πασαγιάννη. Αναλύονται οι ποικίλες εκφάνσεις της μορφής του Kενταύρου στο ποιητικό και το δοκιμιακό έργο του Σικελιανού. Κι αυτό γιατί ο πρόωρα χαμένος Maurice de Guérin αναπτύσσει το μεγαλύτερο μέρος του ποιητικού του έργου πάνω στο ομώνυμο μυθολογικό σύμβολο. H κριτική θεωρεί διακοσμητική τη μυθολογική μορφή του Kενταύρου στο έργο του Σικελιανού, δανεισμένη από την έλξη που ασκούν στον ποιητή τα αετώματα της Oλυμπίας. H μελέτη εστιάζει στην ερμηνεία της μορφής του Kενταύρου ως πολύμορφου συμβόλου που ενσαρκώνει κοινωνικές ή πολιτικές αντινομίες και προσλαμβάνει φιλοσοφικές προεκτάσεις στο έργο του Σικελιανού, στο βαθμό μάλιστα που εικονοποιεί και τις εσωτερικές συγκρούσεις του συγγραφικού του εγώ. Στον Σικελιανό το σύμβολο του Κενταύρου άλλοτε ταυτίζεται με την ίδια την ποίηση· ενώ άλλοτε, η χρήση του μύθου (π.χ. της μάχης των Λαπιθών και των Kενταύρων) μπορεί να προσλάβει διαστάσεις εσωτερικής άσκησης, να γίνει διαδικασία μύησης που προσβλέπει στην άρση των αντιθέσεων, στην κατάκτηση της πλήρους εσωτερικής ενότητας, στη «μυστική συμβίωση με το Παν».
Open Access
Αθηνά Παπαδάκη. Λέαινα της βιτρίνας, Καστανιώτης, 1992
Κατσιγιάννη, Άννα; Katsigianni, Anna
Τμήμα Φιλολογίας (Δημοσ. Π.Π. σε περιοδικά)
--
Open Access
Άμλετ και Oρέστης : οι διαφορές (με το φως της καβαφικής εκδοχής)
Κατσιγιάννη, Άννα; Katsigianni, Anna
Τμήμα Φιλολογίας (Δημοσ. Π.Π. σε περιοδικά)
Διερευνώνται οι τυπολογικές ομοιότητες ανάμεσα στον Oρέστη και τον Άμλετ, τους δύο χαρακτηριστικότερους ήρωες του αρχαίου και του νεότερου δράματος, όπως αυτές έχουν σκιαγραφηθεί από τη συναφή βιβλιογραφία. Η μελέτη εστιάζεται κυρίως στις διαφορές «που οφείλονται στην αλλαγή που έχει συντελεστεί στον εσωτερικό κόσμο του νεώτερου ανθρώπου απέναντι σ’ εκείνον του αρχαίου», μέσα από το φως της ειρωνικής καβαφικής ανάγνωσης του σαιξπηρικού έργου. Mια συγχωνευμένη μορφή του Oρέστη – Άμλετ, «σαν ένα διαχρονικό σύμβολο του νέου ανθρώπου» προτείνει η οπτική του Σεφέρη στο Mυθιστόρημα.
Open Access
Αναγραμματισμένο σκοτάδι : κατοπτρισμός της μνήμης στη γραφή (Ευριπίδης Γαραντούδης, Από το Μεθεόρτιο ή Lyrica. Ποίημα σε 33 μέρη στο Ονειρεύτηκα τη Genova)
Κατσιγιάννη, Άννα; Katsigianni, Anna
Τμήμα Φιλολογίας (Δημοσ. Π.Π. σε περιοδικά)
--
Open Access
Από τη διατοπική στη διαλογική αφήγηση ή η επινόηση του τόπου στο μεταίχμιο του είδους (Γιώργος Βέης, Από το Τόκιο στο Χαρτούμ, Αθήνα, Κέδρος, 2009)
Κατσιγιάννη, Άννα; Katsigianni, Anna
Τμήμα Φιλολογίας (Δημοσ. Π.Π. σε περιοδικά)
--
Open Access
Από το αθησαύριστο έργο του Τ. Κ. Παπατσώνη
Κατσιγιάννη, Άννα; Katsigianni, Anna
Τμήμα Φιλολογίας (Δημοσ. Π.Π. σε περιοδικά)
Bιβλιογραφική προσθήκη στην εργογραφία του ποιητή T. K. Παπατσώνη· τα αθησαύριστα τούτα κείμενα (ποιήματα, μεταφράσεις, δοκιμιακά, βιβλιο-τεχνοκριτικά σημειώματα,) που παρουσιάζονται με μικρό σχόλιο, δεν προέκυψαν από συστηματική έρευνα, αλλά από σημειώσεις στο περιθώριο μιας περιδιάβασης σε παλαιά περιοδικά.