Τμήμα Ιστορίας - Αρχαιολογίας (ΔΔ)
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
- ItemOpen AccessDevelopment of language models for the Mycenaean Linear B script and their application in the restoration of tablets(2023-06-23)Mycenaean Linear B is an ancient script that was used for writing the earliest known form of the Greek language, referred to as Mycenaean Greek. It was primarily used during the Late Bronze Age, specifically from the 15th to the 13th century BCE. This thesis investigates the problem of restoring Mycenaean linear B tablets by using text infilling methods based on machine learning models. To capture the statistical structure of the Mycenaean documents we present a dataset of sequences focusing on the series D and series A\&B. We propose to enlarge the dataset by data augmentation methods that consider the structure and semantics of the domain described by the script. We investigate various Recurrent Neural Network architectures and compare their results on both synthetically generated and real gaps. To further tackle the problem of data scarcity we investigate the case of transferring knowledge between models trained on different series, by applying different transfer learning configurations. We provide quantitative results on both synthetic and real cases of damaged sequences and compare to the experts' opinions with promising results. The results can be extended to handle similar problems in Linear B or other ancient scripts such as decipherment, location identification or scribe identification. This is the first work of this kind on Mycenaean Linear B, which we hope to bring closer the communities of machine learning experts, archaeologists and linguists.
- ItemOpen AccessΠαιδικό παιχνίδι και δημόσιος χώρος : εθνογραφικά παραδείγματα από το Αγρίνιο(2023-06-08)H παρούσα επιστημονική εργασία έχει ως αντικείμενο τη διερεύνηση ερωτημάτων γύρω από τη σχέση που αναπτύσσουν τα σύγχρονα παιδιά με το φυσικό και τον ψηφιακό χώρο κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού, μέσα από την εθνογραφική μελέτη δύο ομάδων παιδιών ηλικίας 7-14 ετών που έπαιζαν σε δημόσιους χώρους της πόλης του Αγρινίου το 2016-2017. Η διατριβή χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος, το οποίο αποτελείται από δύο κεφάλαια, παρουσιάζονται τα ερευνητικά ερωτήματα της διατριβής και αναλύονται οι βασικές θεωρητικές αφετηρίες της εργασίας με άξονα τις θέσεις της Νέας Κοινωνιολογίας της παιδικής ηλικίας και τις σύγχρονες θεωρίες του υλικού πολιτισμού. Στην εισαγωγή γίνεται συζήτηση των ορισμών βασικών εννοιών της διατριβής και αναλύονται οι στόχοι της. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνεται ανασκόπηση των διεθνών και ελληνικών ερευνών με αντικείμενο την παιδική ηλικία και το παιχνίδι, καθώς και τη σχέση του παιδικού παιχνιδιού με το δημόσιο χώρο και ειδικότερα με: το χώρο της γειτονιάς, το σχολικό προαύλιο και το χώρο της παιδικής χαράς. Το δεύτερο μέρος της διατριβής (κεφάλαια 2-7) πραγματεύεται την αναλυτική παρουσίαση της έρευνας και των ευρημάτων της. Το δεύτερο κεφάλαιο ασχολείται με θεωρητικά και μεθοδολογικά ζητήματα σχετικά με την προσέγγιση της παιδικής ηλικίας, του παιχνιδιού και της σχέσης των παιδιών με το χώρο στην ύπαιθρο και στις πόλεις. Επιπλέον θίγονται ζητήματα ηθικής δεοντολογίας στη μελέτη παιδιών, και παρουσιάζεται η μέθοδος της παρούσας έρευνας, η οποία πραγματοποιήθηκε με συμμετοχική παρατήρηση διάρκειας 15 μηνών σε τρεις υπαίθριους χώρους της πόλης. Στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζονται αναλυτικά οι τρεις χώροι της έρευνας όπου δραστηριοποιούνταν οι δύο ομάδες παιδιών του δείγματος παρατήρησης, ο χώρος του προαύλιου ενός δημοτικού σχολείου που χρησιμοποιείται τις απογευματινές ώρες ως χώρος ελεύθερου παιχνιδιού και άθλησης, ο χώρος μίας παιδικής χαράς και ο χώρος της πιλοτής μίας πολυκατοικίας στο κέντρο της πόλης. Το τέταρτο κεφάλαιο αναλύει τις σχέσεις των παιδιών με τους ενήλικους και με τους συνομήλικους, με έμφαση στις έμφυλες διαστάσεις του παιχνιδιού και της χρήσης του χώρου. Το πέμπτο κεφάλαιο συζητά τη σχέση των παιδιών που συμμετείχαν στην έρευνα με το χώρο και τα υλικά του παιχνιδιού και αναλύεται η επίδραση των προσφερόμενων δυνατοτήτων των στοιχείων του χώρου και των ποικίλων υλικών του παιχνιδιού -φυσικών ή εμπορικών- στο συμβολικό και στο κινητικό παιχνίδι των παιδιών. Το έκτο κεφάλαιο ασχολείται με ερωτήματα σχετικά με την επίδραση των νέων τεχνολογιών στο σύγχρονο παιδικό παιχνίδι με αφορμή την παρατήρηση του υβριδικών μορφών παιχνιδιού των παιδιών του δείγματος. Το έβδομο και τελευταίο κεφάλαιο παρουσιάζει τα συμπεράσματα της έρευνας και συζητά τους περιορισμούς της προτείνοντας ερωτήματα για μελλοντικές έρευνες.
- ItemOpen AccessΤο ιστορικό παρελθόν ως μέσο διαμόρφωσης της πολιτιστικής στρατηγικής και της διεθνούς εικόνας μιας χώρας : το εθνικό αφήγημα της Ισπανίας στον 20ό αιώναΗ παρούσα διδακτορική διατριβή ασχολείται με τη μελέτη και τη διερεύνηση των τρόπων με τους οποίους το ιστορικό παρελθόν, η ιστορική πορεία χωρών, επιδρά και καθορίζει τη διαμόρφωση της πολιτιστικής τους στρατηγικής και πώς μια τέτοια στρατηγική συνεισφέρει στην οικοδόμηση της διεθνούς εικόνας και ισχύος μιας χώρας. Υπό το πρίσμα αυτό, αναλύεται, ειδικότερα, η περίπτωση της Ισπανίας κατά τον 20ό αιώνα. Τα αποτελέσματα αναδεικνύουν πώς η χάραξη πολιτιστικής στρατηγικής και η ενίσχυση της πολιτιστικής διπλωματίας, μέσα και από τη γόνιμη αξιοποίηση της ιστορικής και εν γένει πολιτισμικής κληρονομιάς, αποτελούν παραμέτρους που μπορούν να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στη βελτίωση της θέσης και της εικόνας της χώρας σε ένα εξόχως ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον αλλά και στο άνοιγμα νέων προοπτικών και οριζόντων σε οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο.
- ItemOpen AccessΕφαρμογές ανάδειξης και προβολής πολιτιστικών αγαθών σε εξωτερικό περιβάλλονΗ προβολή και ανάδειξη των πολιτιστικών αγαθών αποτελεί ένα σημαντικό στάδιο στην αποτελεσματική διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς και οι τεχνολογίες ΤΠΕ μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στην κατεύθυνση αυτή. Η διερεύνηση της δυναμικής της ψηφιακής τεχνολογίας και κυρίως των έξυπνων κινητών συσκευών καθώς και της τεχνολογίας επαυξημένης πραγματικότητας στην ανάδειξη των πολλαπλών αξιών της πολιτιστικής κληρονομιάς συνόλων μνημείων πολιτιστικών αγαθών μη ευρέως διαδεδομένων ειδικά στην νέα γενιά αποτελεί το αντικείμενο της τρέχουσας διατριβής. Τα μνημεία αυτά συναντάμε σε διάφορες θέσεις, τόσο στο αστικό περιβάλλον, όσο και στο περιβάλλον της υπαίθρου και αποτελούν κομμάτι της ανεπίσημης ή επίσημης κληρονομιάς. Η διατριβή εστιάζει στις ευμετάβλητες συνθήκες του εξωτερικού περιβάλλοντος και σε πολιτιστικά αγαθά που δεν είναι ευρύτερα διαδεδομένα ειδικά στην νέα γενιά. Μέσω εφαρμογών στα πεδία της ψηφιακής αφήγησης, των παιχνιδιών και της επαυξημένης πραγματικότητας διερευνώνται οι παράγοντες υλοποίησης και διάχυσης, οι επιδράσεις, και η στάση και οι απόψεις των χρηστών, αξιοποιώντας έξυπνες, χαμηλού οικονομικού κόστους και διαδεδομένες στο ευρύ κοινό κινητές συσκευές. Η αξιολόγηση της τεχνολογίας και των εφαρμογών στηρίζεται στην ποιοτική μέθοδο έρευνας, η οποία προσφέρει την δυνατότητα να διερευνηθούν σε βάθος τα υπό μελέτη ζητήματα. Η συνολική μελέτη στηρίχθηκε σε μια σειρά από επιμέρους έρευνες, οι οποίες οργανώθηκαν και υλοποιήθηκαν σταδιακά, ανάλογα με τα ευρήματα και την εμπειρία που διαμορφώθηκε στην διάρκεια εκπόνησης της διατριβής. Τα κύρια ευρήματα της έρευνας ήταν η ανάγκη χρήσης υβριδικών τεχνικών στις εφαρμογές επαυξημένης πραγματικότητας στο εξωτερικό περιβάλλον, η αποδοχή και θετική στάση των χρηστών ως προς τις εφαρμογές και η αποτελεσματικότητα της ψηφιακής τεχνολογίας και των έξυπνων κινητών συσκευών στην ανάδειξη και προβολή των πολλαπλών αξιών των μη ευρέως διαδεδομένων πολιτιστικών αγαθών.
- ItemOpen AccessΟι εικαστικές τέχνες στη Θεσσαλονίκη στο β΄ μισό του 20ού αιώνα (1950-2000)Η παρούσα διδακτορική διατριβή αποσκοπεί α) στην εις βάθος διερεύνηση της πορείας των εικαστικών πραγμάτων στη συμπρωτεύουσα, β) στη διερεύνηση των ιστορικών και των κοινωνικών συνθηκών δημιουργίας των καλλιτεχνικών έργων, γ) στην ανάλυση των πολιτισμικών δεδομένων της πόλης, δ) στη διαπολιτισμική θεώρηση της καλλιτεχνικής δημιουργίας και ε) στην καταγραφή των καλλιτεχνικών ειδών και του καλλιτεχνικού δυναμικού που δραστηριοποιείται στη Θεσσαλονίκη. Η έως τώρα έρευνα για την Τέχνη στη Θεσσαλονίκη διακρίνεται για τον αποσπασματικό και επιδερμικό χαρακτήρα της, καθώς κινήθηκε σχεδόν αποκλειστικά σε μεμονωμένους καλλιτέχνες και σε έργα που τύχαιναν αποδοχής από ένα συγκεκριμένο κοινό, χωρίς να γίνεται εμβάθυνση σε παράγοντες που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της τέχνης και του πολιτισμού. Μετά τον μεγάλο πόλεμο, οι ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες, άλλαξαν στη Θεσσαλονίκη. Το προσφυγικό ζήτημα και το μακεδονικό θέμα, ο διαπολιτισμικός της χαρακτήρας, οι ιστορικοί παράγοντες, οι νέες οικονομικές συνθήκες και η αστυφιλία, όπως και η θεωρούμενη «πρωτοκαθεδρία» της στη βόρεια Ελλάδα, σε συνδυασμό με την πρωτογενή πνευματική της ανάπτυξη, τη γειτνίαση με το Άγιο Όρος και με τους πολιτιστικούς θεσμούς που εμφανίστηκαν δυναμικά στην πόλη στα μεταπολεμικά χρόνια, ενίσχυσαν ένα «προφίλ» πνευματικής αυτονομίας, που προώθησε κινήσεις και δράσεις με κύριο στόχο την προβολή ενός καλλιτεχνικού ύφους με πολλά ιδιάζοντα χαρακτηριστικά και γνωρίσματα. Η «Σχολή Θεσσαλονίκης», η οποία αποτέλεσε αντικείμενο κριτικής μελέτης στο χώρο της λογοτεχνίας, ήταν ένα σύμπτωμα αυτής της αντίληψης για το ρόλο της Θεσσαλονίκης στον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό και τη σημασία που αυτή έχει για την ιστορία του καλλιτεχνικού μοντερνισμού στη σύγχρονη Ελλάδα. Τα αναμενόμενα αποτελέσματα θα βασίζονται αφενός σε μία οριζόντια εξέταση των εικαστικών συμβάντων σε συνδυασμό με τα ιστορικά και κοινωνικά γεγονότα και αφετέρου σε μία συσχέτιση με όψεις του πολιτισμού (από τη λογοτεχνία, το θέατρο και τον κινηματογράφο), που συνθέτουν κάθετα τις πνευματικές ιδιότητες της πόλης.