Τμήμα Θεατρικών Σπουδών (ΜΔΕ)
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
- ItemOpen AccessΣκηνικά ζητήματα στον "Φιλοκτήτη" του Σοφοκλή(2023-06-29)Η μελέτη των σκηνικών ζητημάτων του σοφόκλειου "Φιλοκτήτη" έχει ως σκοπό να παρουσιάσει τον τρόπο με τον οποίο ο τραγικός ποιητής προσάρμοσε τον "δραματικό χώρο" της τραγωδίας στον παγιωμένο "σκηνικό χώρο" σε μια επόχη που το θέατρο, μάλλον, έρρεπε προς τον ρεαλισμό. Αρχικά στα πρώτα δύο κεφάλαια παρουσιάζονται ενδελεχώς τα χαρακτηριστικά της σκηνής του διονυσιακού θεάτρου στα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ., αλλά και οι σοφόκλειες παρεμβάσεις με σκοπό να παρουσιαστεί πειστικά στο κοινό το σπήλαιο του Φιλοκτήτη. Στο τρίτο κεφάλαιο μελετάται αν κάποια από τις πλαϊνές θύρες του σκηνικού οικοδομήματος είναι απαραίτητη για στο συγκεκριμένο δράμα, αλλά και από ποιο μέρος εισέρχεται ο Φιλοκτήτης στο σκηνικό κτήριο. Ακολουθεί η απόπειρα αυτοκτονίας του ήρωα και ο τρόπος που εκείνη παρουσιάστηκε, ώστε να καταστεί πειστικό στο κοινό το συγκεκριμένο εγχείρημα. Τέλος το πέμπτο κεφάλαιο αναφέρεται στην είσοδο του Ηρακλή προσπαθώντας να απαντηθεί το ερώτημα αν η συγκεκριμένη θεία επιφάνεια αποτελεί έναν "από μηχανής" θεό.
- ItemEmbargoΟ ρόλος του Χορού στον "Οἰδίποδα Τύραννο" και στον "Οἰδίποδα ἐπὶ Κολωνῷ" του Σοφοκλή(2023-06-26)Σημαντικό ζήτημα για τη μελέτη και ερμηνεία, αλλά και για την παράσταση μιας τραγωδίας, είναι η παρουσία του χορού και η σχέση του με τη δραματική πλοκή. Ο χορός αναγνωρίζεται από τους μελετητές ως ουσιώδες συστατικό του αρχαιοελληνικού τραγικού θεάτρου, αλλά η δυσκολία ερμηνείας ως προς τον ρόλο και τη λειτουργία του προκύπτει και από το γεγονός ότι είναι ελάχιστες οι πληροφορίες που σώζονται για ζητήματα τεχνικά. Στην εργασία μου, αποφεύγοντας τις γενικευτικές σχηματοποιήσεις για τον ρόλο του χορού στην τραγωδία, προσπαθώ να εντοπίσω και να ερμηνεύσω τον τρόπο που τον αξιοποιεί ο Σοφοκλής στη σύνθεση της δραματικής, μυθοπλαστικής ιστορίας σε δύο τραγωδίες του με ήρωα τον Οιδίποδα, Οἰδίπους Τύραννος (430-425) και Οἰδίπους ἐπὶ Κολωνῷ (406) που απέχουν χρονικά μεταξύ τους και να διαπιστώσω αν υπάρχει συνέχεια ή και αλλαγές ως προς τον τρόπο που τον χειρίζεται. Συγκεκριμένα, προσπαθώ να απαντήσω σε ερωτήματα, όπως για τη σχέση του χορού με τους υποκριτές, τον ρόλο του στη δράση, το κύρος των κρίσεων και των απόψεών του, αν αντανακλά και σε ποιο βαθμό το ιστορικό πλαίσιο της αθηναϊκής δημοκρατίας, σε ποιο βαθμό και πώς επηρεάζει τον τρόπο που προσλαμβάνει το κοινό τα τραγικά δρώμενα.
- ItemOpen AccessΠρομηθείς του 20ού αιώνα μεταξύ «ορθολογισμού» και «ανορθολογισμού» : Κ. Βάρναλης, "Το φως που καίει", Σ. Σκίπης, "Προμηθέας", Β. Ρώτας, "Προμηθέας, ή, Η Κωμωδία της αισιοδοξίας", Ν. Βρεττάκος, "Προμηθέας, ή, Το παιχνίδι μιας μέρας"(2023-01)Η εργασία αυτή διερευνά την πρόσληψη του μύθου του Προμηθέα σε επιλεγμένα έργα της νεοελληνικής δραματουργίας του εικοστού αιώνα, μέσω της συνδυαστικής και συνθετικής εξέτασης των επιμέρους θεμάτων και μοτίβων. Αρχικά, αποκωδικοποιούνται τα στοιχεία της μυθικής και τραγικής μορφής του Προμηθέα, τα οποία κυρίως αξιοποιούνται από τη νεοελληνική θεατρική γραφή. Στη συνέχεια, η ανάλυση περνά στο νεοελληνικό δράμα του εικοστού αιώνα, χαρακτηριστικό του οποίου είναι η χρήση του μυθολογικού και τραγικού υλικού με τρόπο που τα διαδραματιζόμενα αντανακλούν τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Τα επιλεγμένα έργα προέρχονται από διαφορετικές περιόδους, καθώς και από δύο διακριτούς ιδεολογικούς προσανατολισμούς. Ο πρώτος άξονας περιλαμβάνει την ορθολογική, υλιστική προσέγγιση του μυθικού υλικού και ο δεύτερος την ιδεαλιστική προσέγγιση. Οι πολλαπλές δυνατότητες σημασιοδότησης του αρχαίου μύθου οδήγησαν σε έναν γόνιμο μετασχηματισμό των μυθικών συμφραζομένων του Προμηθέα, με έμφαση στο κοινωνικοπολιτικό στοιχείο. Ο προμηθεϊκός μύθος αποτελεί όχημα που οδηγεί σε τέτοιου είδους διεισδυτικούς στοχασμούς. Ο Προμηθέας λειτουργεί σαν καταλύτης για να ακουστούν νέες ριζοσπαστικές φωνές, να ασκηθεί κριτική, να αναδειχθεί το πολιτισμικό παρελθόν, να προβληθούν αισθητικές καινοτομίες, καθώς και να αναζητηθεί μια νέα πολιτική, κοινωνική και καλλιτεχνική ταυτότητα κατά τη διάρκεια του ταραγμένου εικοστού αιώνα.
- ItemOpen AccessΗ αιώνια επιστροφή της έφηβης κόρης. Σύγχρονες “επισκέψεις” της Αντιγόνης: "Αντιγόνη-Lonely Planet" Λένα Κιτσοπούλου, "Ίχνη της Αντιγόνης" Χριστίνα Ουζουνίδου, "Αντιγόνη" Σοφί Ντερασπέ(2023-02)Στην παρούσα εργασία, με αιχμή την “εθνική κληρονομιά” και υπό το πρίσμα της διακειμενικότητας και της φεμινιστικής θεώρησης, συνεξετάζονται η θεατρική παράσταση Αντιγόνη-Lonely Planet (2017) της Λένας Κιτσοπούλου, το θεατρικό έργο Ίχνη της Αντιγόνης (2018) της Σουηδής με ελληνική καταγωγή Χριστίνας Ουζουνίδου και η κινηματογραφική Αντιγόνη (2019) της Καναδής Σοφί Ντερασπέ και επιχειρείται να διαφανεί ο τρόπος μετασχηματισμού του μύθου, οι νέες δυναμικές του που αποκαλύπτονται, καθώς και η επίδραση του πολιτικού και κοινωνικού πλαισίου στη πρόσληψή του και τι αυτή εξυπηρετεί. Κοινός παρονομαστής των παραπάνω προσεγγίσεων της Αντιγόνης είναι το γυναικείο βλέμμα, η γυναικεία οπτική τριών σύγχρονων δημιουργών του 21ου αιώνα, οι οποίες αναδεικνύουν τον έμφυλο χαρακτήρα των συγκρούσεων του έργου παρουσιάζοντας μια ηρωίδα- όχι περίκλειστη σε μία μορφή- που παραβιάζει τα όρια του κοινωνικού της φύλου ιδωμένη σε μια μεταφεμινιστική εποχή.Και στα τρία εξεταζόμενα έργα της παρούσας εργασίας ο άξονας που διαπερνά το έργο είναι το σώμα και οι πολλαπλές του συνδηλώσεις. Εξετάζεται ο τρόπος που το σώμα ενώνει το πολιτικό με το έμφυλο και διεκδικεί την επικράτειά του, η πολυσημία του και πώς αυτό αξιοποιείται στα παραπάνω διαφορετικά καλλιτεχνικά είδη της θεατρικής παράστασης, του θεατρικού κειμένου και της κινηματογραφικής ταινίας.
- ItemEmbargoΟ ερμηνευτικός και δραματουργικός ρόλος του Χορού στις "Τραχίνιες" και στην "Ηλέκτρα" του Σοφοκλή(2023-02-15)Στην παρούσα εργασία διερευνάται ο ερμηνευτικός και δραματουργικός ρόλος του Χορού σε δύο σοφόκλειες τραγωδίες, τις Τραχίνιες και την Ηλέκτρα. Θα μλετηθεί κυρίως ο ρόλος του Χορού στην πορεία της δράσης, η σχέση και διάδρασή του με τα πρόσωπα της εκάστοτε τραγωδίας, το κύρος που έχει ή δεν έχει (βλ. Ηλέκτρα και Τραχίνιες αντίστοιχα). Ο λόγος που επιλέχθηκαν αυτά τα δύο έργα είναι χάριν του γεγονότος πως είναι τα μόνα από τη σωζόμενη εργογραφία του αρχαίου δραματικού ποιητή τα οποία έχουν γυναικείο Χορό και μάλιστα απέχουν χρονικά μεταξύ τους αρκετά ώστε να διακρίνουμε αλλαγές στον ρόλο και τη δράση τού Χορού στην πορεία δημιουργίας του Σοφοκλή.