Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία (ΜΔΕ)
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
- ItemEmbargoΓλωσσικές ενδείξεις έμφυλων γλωσσικών διακρίσεων σε βιβλία πληροφοριών προσχολικής ηλικίας(2023-02-10)Οι έμφυλες γλωσσικές διακρίσεις είναι κοινές σε βιβλία ενηλίκων και έχει εντοπιστεί σε περισσότερες από 30 διαφορετικές γλώσσες (Samouel και συν., 2019). Στο πλαίσιο αυτό και δεδομένου ότι μελέτες για έμφυλες γλωσσικές διακρίσεις δεν έχουν πραγματοποιηθεί για βιβλία πληροφοριών προσχολικής ηλικίας στην Ελλάδα, η παρούσα εργασία επιχειρεί την εύρεση, την ανάλυση και κατηγοριοποίηση έμφυλων γλωσσικών διακρίσεων στα ανωτέρω βιβλία από Έλληνες συγγραφείς. Συγκεκριμένα, εξετάζει στην ύπαρξη έμφυλων γλωσσικών διακρίσεων και στις κατηγορίες αυτών (σημασιολογικές, γραμματικές, μορφολογικές, συντακτικές), παρουσιάζοντας τα μοτίβα τους και τη συχνότητα εμφάνισής τους συναρτήσει της θεματικής τους. Τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας αναδεικνύουν ότι οι έμφυλες γλωσσικές διακρίσεις είναι κοινές σε βιβλία πληροφοριών και κυρίως εντοπίζονται σε σημασιολογικό επίπεδο. Επιπλέον, οι σημασιολογικές γλωσσικές διακρίσεις υποδηλώνουν έμφυλα στερεότυπα σχετικά με τα χαρακτηριστικά και τους κοινωνικούς και εργασιακούς ρόλους των δύο φύλων. Τέλος, δεν βρέθηκε άμεση συσχέτιση της συχνότητας εμφάνισης γλωσσικών διακρίσεων με τη θεματική του βιβλίου.
- ItemOpen AccessΒιολογία, επιστημονικές πρακτικές και καθημερινή ζωή σε σειρές εκπαιδευτικής ψυχαγωγίας για μικρά παιδιά : η περίπτωση του Dinosaur train, κύκλος 2(2023-02-10)Η παρακολούθηση κινουμένων σχεδίων είναι μία από τις αγαπημένες δραστηριότητες των μικρών παιδιών. Η ψυχαγωγία που προσφέρεται μέσα από αυτήν μπορεί να συνδυαστεί με τον εμπλουτισμό της γνώσης τους, πράγμα που καθιστά τα κινούμενα σχέδια μία εν δυνάμει σημαντική πηγή ψυχαγωγικής μάθησης. Όσον αφορά την πρώιμη προσέγγιση θεμάτων από τις φυσικές επιστήμες, η έρευνα έχει δείξει ότι τα κινούμενα σχέδια θα μπορούσαν να παίξουν σημαντικό ρόλο. Εμείς ασχολούμαστε ειδικά με το «Dinosaur Train», μία σειρά ψυχαγωγικής μάθησης του PBS, η οποία απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής ηλικίας και συνδυάζει έννοιες και πρακτικές των φυσικών επιστημών με έννοιες που αφορούν την καθημερινή ζωή. Η έρευνά μας αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης έρευνας που επιχειρεί να μελετήσει όλη τη σειρά, προκειμένου να καταγράψει (α) ποιες επιστημονικές έννοιες και ειδικότερα ποιες έννοιες βιολογίας, (β) ποιες επιστημονικές πρακτικές, και (γ) ποιες έννοιες καθημερινής ζωής παρουσιάζονται μέσα από τις ιστορίες κάθε επεισοδίου και με ποιον τρόπο. Η ανάλυση των 26 επεισοδίων του 2ου κύκλου που αποτελούν το αντικείμενο της δικής μας έρευνας έγινε με το λογισμικό ανάλυσης ποιοτικών δεδομένων NVivo. Μέσα στο περιβάλλον του λογισμικού δημιουργήσαμε υπο-κατηγορίες των τριών μεγάλων κατηγοριών που μας ενδιαφέρουν (βλ. πιο πάνω) και καταγράψαμε το πλήθος των αναφορών σε κάθε μία από αυτές. Τα αποτελέσματα της ανάλυσής μας έδειξαν ότι στον 2ο κύκλο της σειράς παρουσιάζονται απλοποιημένα σημαντικές έννοιες βιολογίας αλλά και επιστημονικές πρακτικές. Στις βιολογικές έννοιες του 2ου κύκλου περιλαμβάνονται η ανάπτυξη, η διάκριση και η ταξινόμηση οργανισμών, η αλληλεπίδραση των οργανισμών με το βιοτικό και το αβιοτικό περιβάλλον μέσω της προσαρμογής, η ιδέα των συνεχών αλλαγών στη φύση και η εξέλιξη. Αντίστοιχα, στις επιστημονικές πρακτικές του 2ου κύκλου περιλαμβάνονται η διατύπωση ερωτήσεων, η δημιουργία υποθέσεων, ο έλεγχος υποθέσεων, η ταξινόμηση, η παρατήρηση και η εξήγηση. Τα παιδιά ενθαρρύνονται συστηματικά να χρησιμοποιούν τέτοιες πρακτικές προκειμένου να βρίσκουν απαντήσεις στα ερωτήματά τους για τη φύση, ενώ επίσης εξοικειώνονται και με την ιδέα ότι οι απαντήσεις ακόμα και των επιστημόνων δεν είναι μόνιμες αλλά επιδέχονται αναθεωρήσεις. Παράλληλα με την προσπάθεια δημιουργίας επιστημονικά εγγράμματων παιδιών, ο 2ος κύκλος της σειράς φαίνεται να ενδιαφέρεται και συνολικότερα για την ανάπτυξη της προσωπικότητας και της ευημερίας των μικρών παιδιών, προσεγγίζοντας έννοιες που έχουν ιδιαίτερη σημασία για μία υγιή καθημερινότητα (π.χ. οικογένεια, φιλία, συνεργασία, διαφορετικότητα και σεβασμός σε αυτήν). Από τα αποτελέσματα της ανάλυση του 2ου κύκλου, προκύπτει ότι η σειρά «Dinosaur Train» είναι μία αξιόλογη σειρά κινουμένων σχεδίων ψυχαγωγικής μάθησης η οποία θα μπορούσε να ενισχύσει ακόμα την τυπική προσέγγιση των φυσικών επιστημών στην προσχολική ηλικία με τρόπους που μένει να διερευνηθούν.
- ItemOpen AccessΈξυπνα παιχνίδια στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση : συστηματική ανάλυση σχετικά με το εκπαιδευτικό και παιδαγωγικό πλαίσιο χρήσης τουςΗ παρούσα εργασία παρουσιάζει μία συστηματική ανασκόπηση των τελευταίων είκοσι ετών, που αφορά τις έρευνες σχετικά με τα έξυπνα παιχνίδια, οι οποίες εστιάζουν στην εφαρμογή των παιχνιδιών αυτών σε παιδιά πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και πραγματοποιούνται σε εκπαιδευτικά και μη περιβάλλοντα μάθησης. Η εργασία στοχεύει στην ανάλυση και κατηγοριοποίηση των ερευνών (50 έρευνες) ως προς το εκπαιδευτικό, παιδαγωγικό και τεχνολογικό πλαίσιο εφαρμογής τους. Τα αποτελέσματα παρουσιάζουν ότι η ερευνητική περιοχή των έξυπνων παιχνιδιών γνωρίζει ιδιαίτερη πρόοδο τα τελευταία χρόνια και βασίζεται με βάση τα τεχνολογικά χαρακτηριστικά των παιχνιδιών αυτών σε μεγάλο βαθμό στην τεχνολογική ανάπτυξη ποικίλων πεδίων της Πληροφορικής και άλλων επιστημών (Διαδίκτυο των Πραγμάτων, Ρομποτική, Διεπαφές χρήστη, Απτά αντικείμενα, κ.λπ.). Η εκπαιδευτική χρήση τους προσανατολίζεται στο πρόγραμμα σπουδών και επιχειρεί να εκπληρώσει τους στόχους του, ενώ ταυτόχρονα ενυπάρχει στόχος μάθησης μέσω των έξυπνων παιχνιδιών και σε μη εκπαιδευτικά περιβάλλοντα μάθησης. Βασικός στόχος της εφαρμογής των έξυπνων παιχνιδιών αναδεικνύονται οι δεξιότητες του 21ου αιώνα, με κύριες τις δεξιότητες μάθησης και καινοτομίας (4 C’s). Συμπερασματικά, τα έξυπνα παιχνίδια τα τελευταία χρόνια εντάσσονται όλο και περισσότερο στην εκπαιδευτική διαδικασία, μέσα από την οποία προκύπτει πληθώρα μαθησιακών αποτελεσμάτων.
- ItemOpen AccessΈξυπνα παιχνίδια στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση : συστηματική ανάλυση των τεχνολογικών και παιδαγωγικών προσφερόμενων δυνατοτήτων τουςΗ παρούσα εργασία παρουσιάζει μια συστηματική ανασκόπηση των τελευταίων 30 ετών που αφορά τις έρευνες για τα Έξυπνα παιχνίδια και εστιάζει σε παιχνίδια που αφορούν παιδιά προσχολικής ηλικίας και πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (3-12 ετών). Η εργασία στοχεύει στην ανάλυση και κατηγοριοποίηση των έξυπνων παιχνιδιών (50 άρθρα) ως προς τις τεχνολογικές και εκπαιδευτικές τους προσφερόμενες δυνατότητες. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τα παιχνίδια σχεδιάζονται με βάση τέσσερις κύριες τεχνολογικές προσφερόμενες δυνατότητες και συνδυασμούς τους. Οι εκπαιδευτικές δυνατότητες των έξυπνων παιχνιδιών μελετώνται ως προς τους διαφορετικούς τρόπους χρήσης και οι μαθησιακοί στόχοι τους στοχεύουν στον εντοπισμό συγκεκριμένων στόχων σε διαφορετικά θέματα και στόχους με βάση εγκάρσιες ικανότητες, όπως επίλυση προβλημάτων, χωρική σκέψη, υπολογιστική σκέψη, συνεργασία και συμβολική σκέψη. Τέλος, με την ανάλυση πολλαπλής αντιστοιχίας, οι συσχετίσεις μεταξύ των επιμέρους τεχνολογικών και εκπαιδευτικών προσόντων των έξυπνων παιχνιδιών ομαδοποιούνται με την εξέλιξη των προσφερόμενων δυνατοτήτων που σχετίζονται με την ημερομηνία ανάπτυξής τους. Συμπερασματικά, τα τελευταία χρόνια, τα έξυπνα παιχνίδια αφορούν ειδικές επιστήμες (προγραμματισμός) και κάποιες δεξιότητες του 21ου αιώνα (STEM και υπολογιστική σκέψη). Αντίθετα, τα πρώτα 20 χρόνια, τπ ενδιαφέρον επικεντρώθηκε περισσότερο σε εγκάρσιες δεξιότητες, όπως η συνεργασία, η συναισθηματική σκέψη, η συμβολική σκέψη, η αφήγηση ιστοριών και η επίλυση προβλημάτων.
- ItemEmbargoΗ ένταξη των παιδιών ρομά στη προσχολική εκπαίδευση : αντιλήψεις νηπιαγωγώνΤο θέμα της παρούσας έρευνας αναφέρεται στις απόψεις και τις πρακτικές των Νηπιαγωγών της Δυτικής Αχαΐας σχετικά με τη διδασκαλία της γλώσσας και του γραμματισμού των παιδιών Ρομά και την επίδραση της διγλωσσίας τους. Σημαντική θέση κατέχει ο αντισταθμιστικός χαρακτήρας της Προσχολικής Εκπαίδευσης, η οποία στοχεύει στην παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης και αγωγής σε παιδιά από διάφορες πολιτιστικές εκφράσεις με περιορισμένες εκπαιδευτικές εμπειρίες. Επιπλέον, εξετάζεται η αποδοχή των παιδιών Ρομά και η προσπάθεια διαμόρφωσης ενός σχολικού περιβάλλοντος, κατάλληλου για τον εμπλουτισμό ερεθισμάτων, γνώσεων και βιωμάτων τους μέσα στο σχολικό περιβάλλον.