Τμήμα Ιατρικής (ΜΔΕ)
Permanent URI for this collection
Browse
Recent Submissions
- ItemOpen AccessΔιαταραχές όσφρησης σε ασθενείς με νόσο covid-19(2023-06-26)Η πανδημία του Covid-19 έβαλε στο προσκήνιο τις διαταραχές της όσφρησης, λόγω της λειτουργικής επίδρασης στην καθημερινότητα και της έντονης δυσφορίας που προκαλείται από την εμφάνιση τους. Δεδομένου ότι έχουν αναφερθεί 550 εκατομμύρια περιπτώσεις covid-19 παγκοσμίως έως τον Ιούλιο του 2022, μεγάλος αριθμός ασθενών θα αναζητήσει φροντίδα για αυτές τις δυσλειτουργικές νοσηρότητες. Επομένως, σκοπός της εργασίας είναι να παρουσιάσει τις διαταραχές όσφρησης στους ασθενείς με νόσο Covid-19, τη συχνότητα εμφάνισής τους, τη σπουδαιότητα της ανοσμίας ως σύμπτωμα στη διάγνωση της νόσου, τους παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς, τους προγνωστικούς παράγοντες που σχετίζονται με την επιμονή των συμπτωμάτων, τη χρησιμότητα διαγνωστικών εργαλείων στις διαταραχές όσφρησης, το χρόνο αποκατάστασης και τις θεραπευτικές επιλογές προκειμένου οι κλινικοί αρμόδιοι ιατροί να παράσχουν την κατάλληλη υποστήριξη στους ασθενείς και να μην αισθάνονται απομονωμένοι όταν περιγράφουν τα συμπτώματα αυτά. Μέθοδος: Η αναζήτηση της βιβλιογραφίας έγινε στις βάσεις δεδομένων Google Scholar και pubmed με χρονικό περιθώριο από τον Ιανουάριο του 2020 έως τον Ιούλιο του 2022. Λέξεις και φράσεις που αναζητήθηκαν ήταν οι εξής: Covid-19 olfaction disorders, Covid-19 symptoms clinical presentation, Covid-19 olfactory dysfunction prevalence, diagnostic tools in post Covid-19 olfactory dysfunction, treatments in olfactory dysfunction post Covid-19. Αποτελέσματα: Tο 16% έως το 26% των ασθενών μπορεί να έχουν ανοσμία ως μεμονωμένο σύμπτωμα. Ο επιπολασμός των διαταραχών όσφρησης διαφέρει σημαντικά μεταξύ των εθνοτήτων των ηπείρων, με δυσμενή πρόγνωση την καυκάσια φυλή. Η αξιολόγηση με ερωτηματολόγια αν και αναξιόπιστη υπερτερεί των ψυχοφυσικών τεστ στην ανασκόπηση μας, γεγονός που δικαιολογείται σε σενάριο πανδημίας. Ο διάμεσος χρόνος αποθεραπείας ήταν 14,9 ημέρες. Η οσφρητική επανεκπαίδευση θεωρείται η μόνη τρέχουσα θεραπευτική εναλλακτική λύση για τη μετα-ιική απώλεια όσφρησης που έχει ισχυρή επιστημονική βάση, έχει χαμηλό κόστος, χωρίς αναφερόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες. Συμπεράσματα: Η ποσοτική διαταραχή όσφρησης όπως η ανοσμία μπορεί να είναι κρίσιμη στον έγκαιρο εντοπισμό ατόμων που έχουν μολυνθεί με SARS-CoV2 και που μπορεί άθελά τους να μεταδίδουν τον ιό. Κατανοώντας ότι τα αποτελέσματα των διαθέσιμων μελετών δεν είναι οριστικά, πολλά ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα σχετικά με την πραγματική συχνότητα των διαταραχών της όσφρησης κατά τη μόλυνση από Covid-19 μέσω επικυρωμένων ψυχοφυσικών τεστ και η ανάγκη χρηματοδότησης έρευνας στη δοκιμές θεραπευτικών επιλόγων σε ασθενείς με PIOD.
- ItemEmbargoΣυσχέτιση της έκφρασης των διαύλων PC1 και PC2 με κλινικοπαθολογικά χαρακτηριστικά ασθενών διαγνωσμένων με γλοιώματα εγκεφάλου(2023-06-12)Τα γλοιώματα είναι πρωτοπαθείς όγκοι του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ) και αποτελούν το 80% του συνόλου των εγκεφαλικών όγκων που εμφανίζονται στον άνθρωπο. Προέρχονται από τα κύτταρα της γλοίας τα οποία αποτελούν τα κύτταρα στήριξης του ΚΝΣ. Η ταξινόμησή τους βασίζεται τόσο σε ιστολογικά όσο και σε μοριακά χαρακτηριστικά, καθώς και στο βαθμό της κακοήθειας. Ο συχνότερος τύπος γλοιωμάτων που συναντάται στους ενήλικες αλλά και στα παιδιά είναι τα αστροκυτώματα. Η πολυκυστίνη 1 (PC1) είναι μια μεγάλη διαμεμβρανική πρωτεΐνη (462 kDa) που λαμβάνει το ρόλο του «μηχανοαισθητήρα» στα κύτταρα, λόγω της ικανότητας αναγνώρισης μηχανικών ερεθισμάτων μέσω του Ν-τελικού εξωκυττάριου άκρου της. Η ιδιότητα αυτή της επιτρέπει τη συμμετοχή σε μονοπάτια μηχανοδιέγερσης μέσω της αρχικής μετατροπής των μηχανικών σημάτων σε βιοχημικά και της επακόλουθης πυροδότησης των αντίστοιχων μηχανισμών μεταγωγής σήματος εντός των κυττάρων. Εκτός της κυτταρικής σηματοδότησης κατέχει σημαντικό ρόλο στις διακυτταρικές αλληλεπιδράσεις και τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ κυττάρου και εξωκυττάριας ουσίας (ECM). H πολυκυστίνη 2 (PC2) είναι μία μικρότερη διαμεμβρανική πρωτεΐνη (110 kDa) που ονομάζεται και δίαυλος TRPP2, αποτελώντας μέλος της οικογένειας των διαύλων υποδοχέων παροδικού δυναμικού (TRPs). Λειτουργεί ως ένας μη εκλεκτικός δίαυλος ιόντων Ca2+ με κύρια λειτουργία στο ενδοπλασματικό δίκτυο (ER). Οι δύο πρωτεΐνες, υπό κατάλληλες συνθήκες, σχηματίζουν ένα σύμπλοκο πολυκυστινών PC1/PC2 μέσω των περιοχών σπειροειδούς σπείρας τους (coiled coil domains) στην πλασματική μεμβράνη των επιθηλιακών κυττάρων. Τα σύμπλοκα PC1/PC2 μεσολαβούν τη μηχανικά ρυθμιζόμενη ροή ιόντων Ca2+, ενεργοποιώντας καταρράκτες μεταγωγής σήματος που ελέγχουν την κυτταρική ομοιόσταση. Ο σκοπός της παρούσας ερευνητικής εργασίας είναι η διερεύνηση της εμπλοκής των πολυκυστινών 1 και 2 στην παθογένεια των γλοιωμάτων μέσω της μεθόδου της ανοσοϊστοχημείας, καθώς και της συσχέτισης της έκφρασής τους με τα κλινικοπαθολογοανατομικά χαρακτηριστικά των ασθενών (βαθμός κακοήθειας, ηλικία, φύλο). Εξετάστηκαν στο σύνολο 70 περιστατικά που αντιστοιχούν σε αστροκυτώματα βαθμού κακοήθειας I, II, III και IV και η ερμηνεία των αποτελεσμάτων πραγματοποιήθηκε με το ημιποσοτικό σύστημα βαθμολόγησης H-score. Τα επίπεδα έκφρασης mRNA των αντίστοιχων γονιδίων PKD1, PKD2 των πρωτεϊνών κατά την μοριακή ανάλυση RT-qPCR προσδιορίστηκαν με τη μέθοδο σχετικής ποσοτικοποίησης ΔΔCt σε 17 περιστατικά. Η πολυκυστίνη 1 εμφάνισε θετικότητα έκφρασης σε ποσοστό 98% του συνόλου των περιστατικών με τα πολύμορφα γλοιοβλαστώματα (Βαθμού IV) να εκφράζουν περισσότερο την πρωτεΐνη. Ακολουθούν κατά φθίνουσα σειρά έκφρασης, τα αστροκυτώματα Βαθμού ΙΙ και στη συνέχεια τα Βαθμού ΙΙΙ, ενώ τα πιλοκυτταρικά αστροκυτώματα εκφράζουν ελάχιστα την πρωτεΐνη. Η στατιστική ανάλυση υπέδειξε ότι η διαφορά έκφρασης της PC1 μεταξύ των διαφορετικών βαθμών των αστροκυτωμάτων είναι στατιστικά σημαντική και ότι ο παράγοντας του βαθμού κακοήθειας συνδέεται με την έκφρασή της αυτή (Ρ < 0,05). Ενδιαφέρουσα φαίνεται η διαφορά μεταξύ Βαθμών III και IV (Ρ = 0,0027). Ο στατιστικός έλεγχος συσχέτισης των ηλικιών των ασθενών με την έκφραση της PC1 υποδηλώνει μία θετική σχέση εξάρτησης, στατιστικά σημαντική και μικρής ισχύος (Ρ = 0,0394, r = 2327). Αποδείχθηκε πως τα επίπεδα έκφρασης είναι περισσότερο αυξημένα σε ηλικίες ασθενών άνω των 57 ετών (Ρ = 0,0245). Δεν παρατηρήθηκε συσχέτιση της έκφρασης της PC1 με το φύλο των ασθενών. Η πολυκυστίνη 2 εμφάνισε θετικότητα έκφρασης σε ποσοστό 91% του συνόλου των περιστατικών. Παρατηρήθηκε μία αυξάνουσα έκφραση της PC2 αναλογικά της επιθετικότητας των όγκων με τα πολύμορφα γλοιοβλαστώματα (Βαθμού IV) να εκφράζουν σε μεγαλύτερο βαθμό την PC2. Ο στατιστικός έλεγχος επιβεβαίωσε ότι η διαφορά έκφρασης της πολυκυστίνης 2 μεταξύ διαφορετικών βαθμών κακοήθειας των αστροκυτωμάτων είναι στατιστικά σημαντική (Ρ < 0,05). Τα δεδομένα δεν υποστηρίζουν την ύπαρξη κάποιας εξάρτησης των μεταβλητών της έκφρασης της PC2 με την ηλικία και το φύλο των ασθενών. Η μελέτη της συνέκφρασης PC1/PC2 στο σύνολο των αστροκυτωμάτων υπέδειξε τα επίπεδα έκφρασης της πολυκυστίνης 1 πιο αυξημένα σε σχέση με της πολυκυστίνης 2 (Ρ = 0,0387). Επίσης, πιστοποιήθηκε μια θετική συσχέτιση μεταξύ τους, στατιστικά σημαντική (P = 0,0307, r = 0,3399). Αυτό το εύρημα συνάδει με την αρχή δράσης του συμπλόκου PC1/PC2, όπου σε περιπτώσεις αντίληψης ενός μηχανικού ερεθίσματος ή μιας διαταραχής της ομοιόστασης στο κύτταρο, λαμβάνει χώρα ο σχηματισμός και η λειτουργία του με σκοπό τη βιολογική απόκριση ενδοκυτταρικά για επαναφορά της κυτταρικής ομοιόστασης. Η στατιστική σημαντικότητα της συνέκφρασης είναι εμφανής και στο σύνολο των πολύμορφων γλοιοβλαστωμάτων (Ρ = 0,0411, r = 0,3621). Η έκφραση του γονιδίου PKD1 εντοπίζεται περισσότερο αυξημένη στα αστροκυτώματα Βαθμού IV. Ακολουθεί φθίνουσα σειρά έκφρασης στα αστροκυτώματα Βαθμού ΙΙ, ΙΙΙ και τέλος στο φυσιολογικό ιστό εγκεφάλου. Η ίδια φθίνουσα σειρά έκφρασης ακολουθήθηκε και κατά την ανοσοϊστοχημική ανάλυση της PC1. Αντίστοιχα, η ίδια διαβάθμιση έκφρασης προέκυψε και κατά τη διερεύνηση του γονιδίου PKD2. Δεν προέκυψε στατιστικά σημαντική διαφορά στα επίπεδα έκφρασης mRNA μεταξύ των διαφορετικών βαθμών κακοήθειας (Ρ > 0,05) σε κανένα από τα δύο γονίδια. Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει το γεγονός ότι η έκφραση των PKD1 και PKD2 στα αστροκυτώματα εμφανίζεται υψηλότερη σε σχέση με την έκφραση στον φυσιολογικό ιστό εγκεφάλου, χωρίς κάποιο στατιστικά σημαντικό αποτέλεσμα (P > 0,05). Η διερεύνηση της συνέκφρασης των γονιδίων PKD1/PKD2 τόσο στο σύνολο των αστροκυτωμάτων, όσο και στο σύνολο των πολύμορφων γλοιοβλαστωμάτων, υπέδειξε μία στατιστικά σημαντική συσχέτιση των επιπέδων mRNA τους (Ρ < 0,05, r > 0,6), επιβεβαιώνοντας την παρατήρηση κατά την ανοσοϊστοχημική ανάλυση. Αν και απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την πλήρη κατανόηση των μηχανισμών που διέπουν τη συμμετοχή τους στους διαφόρους τύπους γλοιωμάτων, τα αποτελέσματα της παρούσας ερευνητικής μελέτης υπογραμμίζουν την πιθανή εμπλοκή των πολυκυστινών 1 και 2 στην παθογένεση και την εξέλιξη των γλοιωμάτων. Έτσι, φανερώνουν τον πιθανό ρόλο τους ως μόρια-στόχους για μελλοντικές έρευνες και θεραπευτικές προσεγγίσεις που θα στοχεύουν αυτούς τους πρωτοπαθείς επιθετικούς όγκους του εγκεφάλου.
- ItemOpen AccessΜελέτη του ρόλου των μιτοχονδριακών tRFs στις νευρολογικές παθήσεις(2023-05-05)Από τα πιο σημαντικά οργανίδια του κυττάρου είναι τα μιτοχόνδρια, τα οποία χαρακτηρίζονται ως το εργοστάσιο παραγωγής ενέργειάς του, λόγω της σύνθεσης του ATP μέσω της οξειδωτικής φωσφορυλίωσης. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι τα μιτοχόνδρια διαθέτουν το δικό τους γενετικό υλικό 16.569 ζευγών βάσεων, που αποτελείται από γονίδια που κωδικοποιούν τις υπομονάδες των αλυσίδων μεταφοράς ηλεκτρονίων και της αναπνευστικής αλυσίδας. Για τη σωστή λειτουργία της ροής της γενετικής πληροφορίας στα μιτοχόνδρια, είναι απαραίτητη η σωστή ωρίμανση και σταθερότητα των μορίων tRNA. Τα τελευταία χρόνια έχει δειχθεί ότι τα μιτοχονδριακά tRNAs όταν επεξεργαστούν από ενδονουκλεάσες μπορούν να παράξουν θραύσματα που είναι γνωστά ως tRFs (tRNA-derived fragments). Τα tRFs για πολλά χρόνια θεωρούνταν τυχαία υποπροϊόντα του tRNA, αλλά πλέον έχει αναγνωριστεί η κομβικής σημασίας συμμετοχή τους σε διάφορες βιολογικές διεργασίες, όπως η απόπτωση και ο κυτταρικός κύκλος. Ιδιαίτερος λόγος γίνεται για τα μιτοχονδριακά tRFs, τα οποία όχι μόνο εμπλέκονται σε νευρομυοπάθειες εξαιτίας της εξάρτησης των νευρικών κυττάρων από την ενέργεια που παράγεται στα μιτοχόνδρια, αλλά και λόγω του ότι είναι δυνατός ο εντοπισμός τους και εκτός του μιτοχονδρίου επηρεάζοντας πληθώρα κυτταρικών λειτουργιών. Τα δεδομένα αλληλούχισης που υπάρχουν σήμερα, έχουν καταστήσει δυνατή τη μελέτη τους και νευρολογικές ασθένειες, όπως το Αλτσχάιμερ, έχουν ξεκινήσει να ερευνώνται σε βάθος και να απαντώνται πολλά από τα μέχρι τώρα αναπάντητα ερωτήματα των επιστημόνων. Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει σαν στόχο να διερευνήσει το ρυθμιστικό ρόλο των μιτοχονδριακών tRFs στη νόσο Αλτσχάιμερ, κάνοντας χρήση εργαλείων και μεθόδων βιοπληροφορικής. Γι’ αυτό το λόγο, θα συλλεχθούν δεδομένα αλληλούχισης μορίων RNA μικρού μήκους από μελέτες που αφορούν το Αλτσχάιμερ, θα χαρτογραφηθούν σε βάσεις δεδομένων tRFs, θα εξεταστούν διαφορές στην έκφραση των tRFs μεταξύ ασθενών και μη, θα βρεθούν τα πιο σημαντικά εμπλουτισμένα μονοπάτια και τέλος όλα τα παραπάνω ευρήματα θα οπτικοποιηθούν για την καλύτερη κατανόηση τους.
- ItemOpen AccessΜοντελοποίηση χρονοσειρών κρουσμάτων και θανάτων από Covid – 19 στην Ελλάδα με χρήση μεθόδων μηχανικής μάθησης(2023-03-30)Η SARS-CoV-2 (Severe Acute Respiratory Syndrome) είναι μια μολυσματική ασθένεια που μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και έκανε την εμφάνισή της τον Δεκέμβριο του 2019 σε μια πόλη της Κίνας, την Wuhan. Μετά από πολλές καταγεγραμμένες περιπτώσεις εμφάνισης του ιού σε όλο τον κόσμο, στις 11 Μαρτίου 2020 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (World Health Organization – WHO) αύξησε την εκτίμηση του ως πανδημία σε παγκόσμιο επίπεδο. Στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί 5.920.428 επιβεβαιωμένα κρούσματα και 36.447 χιλιάδες θάνατοι μέχρι και τον Μάρτιο του 2023. Τα άτομα που νοσούν εμφανίζουν συμπτώματα πνευμονίας, άλλοτε σε ήπια, κι άλλοτε σε βαριά μορφή και τότε χρήζουν νοσηλείας. Ο COVID – 19 φαίνεται να μεταδίδεται μέσω των σταγονιδίων, για αυτό και τα περισσότερα μέτρα που έχουν ληφθεί από τις κυβερνήσεις, ώστε να μειωθούν τα κρούσματα και κατά συνέπεια η εξάπλωση του ιού, στοχεύουν - αφορούν την όσο γίνεται μικρότερη συγκέντρωση ατόμων, ειδικά σε κλειστούς χώρους, την υποχρεωτική χρήση μάσκας σε όλους τους χώρους και υποχρεωτική τηλεργασία σε μεγάλο ποσοστό των εργαζομένων σε πολλές επιχειρήσεις. Η χρήση γνωστών μαθηματικών επιδημιολογικών μοντέλων (SIR) και παραλλαγές αυτών ανάλογα με τις συνθήκες, τα οποία περιλαμβάνουν τις ευπαθείς ομάδες, τους ασθενείς και αυτούς που πεθαίνουν ή αναρρώνουν, μας βοηθά στην περαιτέρω κατανόηση της επιδημίας και της εξέλιξης της. Όμως οι περιορισμένοι βαθμοί ελευθερίας τους, καθώς και η ανάγκη για εκτίμηση εκ των προτέρων κάποιων παραμέτρων τους και συγχρόνως, η μη δυνατότητα μεταφοράς μοντέλων μεταξύ κρατών λόγω εγγενών διαφορών, κάνει αναγκαία την χρήση μοντέλων μηχανικής μάθησης για την δημιουργία αποδοτικότερων μοντέλων πρόβλεψης των κρουσμάτων και των θανάτων από Covid-19. Στην παρούσα διπλωματική, ασχοληθήκαμε με δεδομένα που αφορούν συγκεκριμένα την Ελλάδα (ελεύθερα διαθέσιμα από το European Centre for Disease Prevention and Control). Με τη βοήθεια των παραπάνω μοντέλων και μέσω εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης, χρησιμοποιήσαμε ιστορικά δεδομένα για κρούσματα, εμβολιασμούς, θανάτους, εισαγωγές σε νοσοκομεία κ.α., για το διάστημα από 27 Μαρτίου 2020 έως και τις 5 Μαΐου 2021 για την εκπαίδευση μοντέλων πρόβλεψης των κρουσμάτων και των θανάτων σε ορίζοντα ημέρας, εβδομάδας και μήνα. Ύστερα από την εκπαίδευση των συγκεκριμένων μοντέλων, εφαρμόσαμε τα εκπαιδευμένα μοντέλα σε μοντέλα επαλήθευσης με σκοπό να εξετάσουμε την καταλληλόλητα του μοντέλου για τα δεδομένα του κορονοϊού και διαπιστώσαμε ότι το μοντέλο μηχανικής μάθησης μας δίνει αρκετά ικανοποιητικά αποτελέσματα, ειδικά όσον αφορά βραχυπρόθεσμες προβλέψεις κρουσμάτων. Παράλληλα, εξετάσαμε την αποδοτικότητα του κλασσικού επιδημιολογικού μοντέλου SIR στα δεδομένα της Ελλάδας, για τις προβλέψεις της επόμενης μέρας, της επόμενης εβδομάδας και του επόμενου μήνα, για τα κρούσματα και τους θανάτους αντίστοιχα, το οποίο με τη σειρά του δίνει ακόμα πιο ικανοποιητικά αποτελέσματα για την πρόβλεψη των κρουσμάτων, αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο και για την πρόβλεψη των θανάτων για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα μελετήσαμε. Έπειτα από σύγκριση των δύο μοντέλων, διαπιστώσαμε ότι το επιδημιολογικό μοντέλο ανταποκρίνεται καλύτερα στην πρόβλεψη των κρουσμάτων για το επόμενο χρονικό διάστημα σε σχέση με το μοντέλο παλινδρόμησης, ενώ και τα δύο φαίνεται να παρουσιάζουν αδυναμία στην πρόβλεψη θανάτων για μεγάλο χρονικό διάστημα από την περίοδο που μελετάμε. Τέλος, μελετάμε την δυνατότητα επέκτασης του μοντέλου ώστε να λαμβάνει καθημερινά καινούρια δεδομένα και να ανανεώνεται η λίστα, ώστε να παράγονται νέες προβλέψεις.
- ItemOpen AccessStereotactic body radiation therapy for prostate cancer(2023-06-15)Stereotactic body radiation therapy (SBRT) is a method of radiation therapy with external radiation that its main differentiation from conventional radiation therapy is the sub fractionation of the total dose that will be received by the patient. Specifically, in terms of prostate stereotaxis, the total dose (36.25 Gy) is usually divided into 5 fractions of 7.25 Gy versus conventional radiation therapy in which up to 39 sessions take place with a total dose of up to 78 Gy (i.e. 2 Gy per session). As can be seen, in stereotactic radiation therapy a much greater degree of precision is necessary because of the highest doses per fraction received by the patient. The purpose of this thesis is the research and application of the Pace-B protocol in patients with prostate cancer, and the development of a template to streamline and automate the entire procedure, simplifying the workflow and increasing efficiency. Basic individual objectives are the study for the imaging of the patient, the necessary preparation before each radiation, immobilization during radiotherapy, the margins on the structures (CTV, PTV, bladder, rectum etc.) as well as the necessary dose limits to be applied.